Στην 4η συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής μίλησε σήμερα ως ειδική αγορήτρια η Χαρά Κεφαλίδου βουλευτής Δράμας και τομεάρχης Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής στο πλαίσιο της συζήτησης για το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας αναφορικά με την επαγγελματική εκπαίδευση.
“Καλημέρα σας κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Σήμερα, θα ήθελα να μου δώσετε το χρόνο να αναπτύξω την πρόταση του Κινήματος Αλλαγής για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, θεωρώντας, ότι με αυτό τον τρόπο συμβάλλουμε ουσιαστικότερα σε ένα εξαιρετικά σημαντικό νομοσχέδιο, που αφορά την τεχνική εκπαίδευση. Μια που συνδέεται απόλυτα με το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που πρέπει να έχει η χώρα μας και τις δυνατότητες που πρέπει να ανοιχθούν, σε μία εποχή που είναι και εξαιρετικά αβέβαιη, αλλά και γεμάτη προκλήσεις.
Ξεκινώ λοιπόν, από το κεφάλαιο που αφορά την μεταδευτεροβάθμια επαγγελματική κατάρτιση και το μεταλυκειακό έτος μαθητείας. Το μεταλυκειακό έτος λοιπόν, τάξη μαθητείας του ΕΠΑΛ, ορίζεται πλέον ως Αυτόνομη Ανεξάρτητη Δομή Επαγγελματικής Κατάρτισης, πιστοποίηση επιπέδου 5. Αφαιρείται όμως, από τον φυσικό του χώρο που είναι το ΕΠΑΛ και μεταφέρεται στη Γενική Γραμματεία, κάτι το οποίο συνιστά μια επιπλέον συγκεντρωτική και αναποτελεσματική διαδικασία. Η διαδικασία αυτή, πιστεύουμε, ότι θα εκφυλίσει σταδιακά αυτά τα τμήματα, θα λειτουργήσει ανασταλτικά και στο τέλος θα καταργήσει στην πράξη.
Για τους οδηγούς κατάρτισης. Θέλω να σας πω, ότι συμφωνούμε με το άρθρο 43, αλλά σε ότι αφορά τις λοιπές ρυθμίσεις, οδηγούς κατάρτισης, πιστοποίησης αποφοίτων και τα λοιπά, είμαστε εντελώς αντίθετοι.
Στο κεφάλαιο που αφορά το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων. Όλες αυτές οι εξουσιοδοτικές διατάξεις κυρία Υπουργέ, δημιουργούν μία μεγάλη ασάφεια, διότι παίρνουν αποφάσεις υπουργικές ή αποφάσεις του γενικού γραμματέα, θέματα τα οποία θα έπρεπε να είναι γνωστά, να συζητούνται και να αποφασίζονται σε διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Κέντρα Δια Βίου Μάθησης. Εδώ, θέλω να σας πω, ότι αυτά τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης ήταν η κεντρική πολιτική που είχε το ΠΑΣΟΚ το 2010 και αυτό που προσπάθησε τότε να κάνει ήταν να βάλει μια τάξη σε ένα άναρχο πεδίο, έτσι ώστε να πληρούνται κάποια ελάχιστα προαπαιτούμενα ασφάλειας και υγιεινής για την παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Εσείς όμως, έρχεστε τώρα και αντί να καθιερώσετε ένα κλιμακούμενο πλαίσιο ποιότητας και αδειοδότησης που να επιτρέπει την αδειοδότηση και λειτουργία μικρών και μεσαίων μονάδων συνεχιζόμενης κατάρτισης και δια βίου μάθησης, επιχειρείτε το κλείσιμο ουσιαστικά αυτών των χιλιάδων επιχειρήσεων, που θα λειτουργήσει τελικά προς όφελος μεγάλων συγκροτημάτων. Υπάρχει ένα υπόμνημα της Πανελλήνιας Ένωσης Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών, η οποία ζητά να δοθεί λίγος χρόνος για να γίνει μία πιο μεγάλη συζήτηση. Να διεξαχθεί ένας διάλογος ουσίας και να βρεθεί καλύτερη λύση. Νομίζω κυρία Υπουργέ, ότι πρέπει να το ξανασκεφτείτε.
Πάμε στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Θέλω να σας πω, από την προσωπική μου τουλάχιστον, εμπειρία από το Σχολείο της Δεύτερης Ευκαιρίας στη Δράμα που πολύ συχνά επισκέπτομαι, ότι είναι πραγματικά χώροι που πρέπει και να ενδυναμωθούν και να δοθεί η απαραίτητη προσοχή, γιατί εκεί άνθρωποι, που η ζωή δεν τους έδωσε τη δυνατότητα να έχουν μια φυσιολογική εκπαιδευτική πορεία, δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους για να προσπαθήσουν να κερδίσουν κάτι από το χαμένο χρόνο. Οι εκπαιδευτές αλλά και οι ενήλικοι – γιατί για εκπαίδευση ενηλίκων μιλάμε – δίνουν πραγματικά έναν αγώνα ζωής και έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτά τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας και να έχουν τις κατάλληλες υποδομές και να έχουν τη στήριξη της πολιτείας.
Μέρος Β. Μετονομασία κ.λπ. για τη Γενική Γραμματεία, συμφωνούμε, όμως διαφωνούμε, και αυτό σας το είπα κι εχθές, με το συγκεντρωτικό μοντέλο της κυβέρνησης και τον τρόπο που διαρθρώνει τη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Υπάρχουν κάποιες ρυθμίσεις για το ΙΕΠ, με κάποιες διαφωνούμε, με κάποιες συμφωνούμε.
Πάμε στις λοιπές διατάξεις όπου, αυτό δεν χρειάζεται να σας το πω, οι λοιπές διατάξεις σε ένα τέτοιο σημαντικό νομοσχέδιο, είναι ουσιαστικά μία σκούπα, ένα συμμάζεμα από εκκρεμότητες που έχει το Υπουργείο, ατονεί, όμως, και χάνει το στίγμα που πρέπει να έχει ένα τέτοιο νομοσχέδιο. Είναι λίγο «πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι».
Φεύγω επί τροχάδην να σας πω για τα άρθρα 121 – 123, στα οποία θεωρούμε ότι υπάρχει μια απαράδεκτη τακτική. Αναφέρονται στην πλήρωση θέσεων προσωρινών Διευθυντών Εκπαίδευσης και σε ζητήματα σύστασης Υπηρεσιακών Συμβουλίων των Εκπαιδευτικών, αλλά και στη συγκρότηση τους. Εδώ, πιστέψτε με, νομίζω ότι δημιουργείτε περισσότερα προβλήματα απ’ ότι πάτε να λύσετε.
Τελειώνω με τα άρθρα 129 – 136 που αφορούν την ανώτατη εκπαίδευση. Αυτά είναι άρθρα τα οποία, μεταξύ διαβούλευσης και κατάθεσης του νομοσχεδίου, προέκυψαν στο νομοθέτημα που μας φέρατε χωρίς να υπάρξει διαβούλευση, αλλά, παρόλα αυτά, κάπου υπάρχουν κάποιες θετικές διατάξεις. Διαφωνούμε, βέβαια, με το 139 για τον τρόπο με τον οποίο θέλετε να λειτουργήσετε τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών.
Έρχομαι στο ουσιαστικό κομμάτι της σημερινής μου εισήγησης, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο, με την κατάθεση, δηλαδή, των προτάσεών μας, μπορούμε να συμβάλουμε εποικοδομητικά στη συζήτηση, ανταποκρινόμενοι στις σύγχρονες ανάγκες να υπάρξουν αξιόλογα στελέχη, με εξειδίκευση στο αντικείμενό τους, χωρίς να αμελείται και να υποβαθμίζεται το γενικό πεδίο γνώσεων που οφείλει να προσφέρει η πολιτεία σε κάθε μαθητή και σε κάθε σπουδαστή.
Ξεκινάω, λοιπόν, με το πρώτο μέρος, οργάνωση και διακυβέρνηση επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Θα σας τα πω όσο το δυνατόν πιο συνοπτικά με άξονες και θα σας καταθέσω και την πρόταση του Κινήματος Αλλαγής. Η λειτουργία για εμάς, λοιπόν, Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και σύνδεσης με την απασχόληση είναι απόλυτα αναγκαία. Για την οργάνωση αυτού του συστήματος πρέπει να ληφθούν υπόψη τόσο η δομή του εθνικού συστήματος, όπως είχε προκύψει από το ν. 3191/2003, αλλά και το σύστημα διακυβέρνησης της δια βίου μάθησης, όπως είχε προκύψει από το ν. 3879/2010. Βασική παράμετρος αυτού του συστήματος πρέπει να είναι η διασύνδεση επαγγελματικής εκπαίδευσης, αρχικής και συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής.
Στο πλαίσιο αυτού του συστήματος, προτείνονται τα ακόλουθα:
Πρώτον, η σύσταση και λειτουργία κεντρικού πολιτικού οργάνου για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, με τη συμμετοχή παραγωγικών Υπουργείων, κοινωνικών εταίρων και της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. Το όργανο αυτό θα διαμορφώνει την εθνική πολιτική για τα θέματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Δεύτερον, η σύσταση και λειτουργία κλαδικών τομεακών συμβουλίων ικανοτήτων, τα οποία θα μεταφέρουν τα νέα δεδομένα σε σημαντικούς κλάδους επαγγελμάτων στο κεντρικό πολιτικό όργανο, για τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων αναφορικά με δομές, τομείς, ειδικότητες και προγράμματα σπουδών. Τα συμβούλια αυτά μπορούν να λειτουργούν τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.
Τρίτον, η συνέχιση λειτουργίας και ενίσχυση των Περιφερειακών Επιτροπών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στις αιρετές περιφέρειες, με συμμετοχή του Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων, των Επιμελητηρίων, των λοιπών φορέων της οικονομίας της περιφέρειας, εκπροσώπων των εκπαιδευτικών της επαγγελματικής εκπαίδευσης και εκπροσώπων των δήμων της περιφέρειας.
Οι επιτροπές αυτές, από τη μία θα διαμορφώνουν το περιφερειακό πρόγραμμα επαγγελματικής εκπαίδευσης και δεύτερον, θα εισηγούνται τη λειτουργία τομέων και ειδικοτήτων στις δομές της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης της περιφέρειας, καθώς και την εφαρμογή εξειδικευμένων εκπαιδευτικών δράσεων, με βάση τις τοπικές ανάγκες.
Τέταρτον, η εκπόνηση και διαρκής επικαιροποίηση του εθνικού προγράμματος δια βίου μάθησης, όπως ορίζεται από το νόμο 3879/ 2010, το οποίο θα περιλαμβάνει όλες τις δράσεις εφαρμογής της δημόσιας πολιτικής δια βίου μάθησης που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους, εθνικούς ή ευρωπαϊκούς.
Κεφάλαιο Δεύτερο. Διαμόρφωση εκπαιδευτικών μονάδων επαγγελματικής εκπαίδευσης κατάρτισης. Η ύπαρξη οργανωμένων και αξιόπιστων δομών παροχής επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι απόλυτα αναγκαία στο σημερινό πολυπαραγοντικό και διαρκώς εξελισσόμενο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Επομένως, προτείνουμε τα ακόλουθα.
Θεσμοθέτηση εκπαιδευτικών οργανισμών – να δούμε τι μπορεί να είναι αυτό – επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, στους οποίους θα ενσωματωθούν οργανικά οι υφιστάμενες και οι νέες μονάδες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, όπως είναι τα ΕΠΑΛ, τα ΙΕΚ, τα εργαστηριακά κέντρα κ.λπ. Αυτοί οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί μπορούν να αποτελέσουν ισχυρά σημεία αναφοράς στις τοπικές κοινωνίες, αλλά και ευρύτερα να δημιουργήσουν κάποια brand names με πολλές δυνατότητες ανάπτυξης της επαγγελματικής εκπαίδευσης, τόσο μέσα από τη συγκέντρωση δυνάμεων όσο και μέσα από τη διασύνδεση με τις τοπικές παραγωγικές μονάδες.
Στις περιπτώσεις των νησιωτικών και παραμεθόριων περιοχών, που οι συνθήκες δεν επιτρέπουν τη λειτουργία αυτών των εκπαιδευτικών οργανισμών, μπορούν να εφαρμόσουν πρακτικές διασύνδεσης αυτών των εκπαιδευτικών μονάδων με οργανισμούς επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αξιοποιώντας τις ψηφιακές δυνατότητες.
Δεύτερον, λειτουργία οργανωμένων μονάδων επαγγελματικής εκπαίδευσης που θα αποδίδουν τίτλους σπουδών επιπέδου πέντε στο εθνικό πλαίσιο προσόντων. Εκπαιδευτικές μονάδες με εκπαιδευτικό προσωπικό με οργανωμένα εργαστήρια και με ερευνητικές δράσεις. Αυτά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα λειτουργούν ως ανώτερες σχολές του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Η ενίσχυση και ουσιαστική αναβάθμιση του βασικού πυλώνα της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης, που είναι το επαγγελματικό λύκειο.
Η μεταρρύθμιση αυτή αποτελεί σήμερα απόλυτη αναγκαιότητα.
Ο επαναπροσδιορισμός των τομέων και ειδικοτήτων που λειτουργούν τα ΕΠΑΛ είναι το πρώτο και σημαντικό βήμα.
Λειτουργία πειραματικών εκπαιδευτικών μονάδων σε όλα τα επίπεδα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Οι πειραματικές μονάδες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στο εκπαιδευτικό σύστημα τόσο σε ερευνητικό και επιμορφωτικό επίπεδο όσο και στην πειραματική εφαρμογή και διάχυση καλών εκπαιδευτικών πρακτικών. Οι μονάδες αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως κυψέλες καινοτομίας μέσω της πειραματικής εφαρμογής νέων προγραμμάτων σπουδών, της σύνδεσης με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα καθώς και της σύνδεσης με επιχειρήσεις στους ανάλογους θεματικούς τομείς.
Ανάπτυξη και λειτουργία συστήματος μαθητείας το οποίο θα λειτουργεί με το δυτικό σύστημα και θα περιλαμβάνει όλους τους φορείς και τα προγράμματα μαθητείας κυρίως επιπέδου 3, 4 και 5 του εθνικού πλαισίου.
Ίδρυση και λειτουργία ενδιάμεσων φορέων διαχείρισης της μαθητείας οι οποίοι θα λειτουργούν ως ενδιάμεσοι φορείς μεταξύ των εκπαιδευτικών δομών και των επιχειρήσεων.
Εισαγωγή του θεσμού της αμειβόμενης πρακτικής άσκησης στις μονάδες παροχής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης επιπέδου 3, 4 και 5 του εθνικού πλαισίου προσόντων.
Η αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου και της λειτουργίας των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), τα οποία λειτουργώντας συμπληρωματικά στις βασικές δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης μπορούν να προσφέρουν ποιοτικά προγράμματα κατάρτισης για αλλαγή ειδικότητας σε ενήλικες, προγράμματα εξειδίκευσης σε συνέχεια βασικών επαγγελματικών ειδικοτήτων και προγράμματα αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης για τον ενήλικο πληθυσμό.
Η λειτουργία γραφείων διασύνδεσης στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, τα οποία θα αποτελούν συνδετικό κρίκο μεταξύ του χώρου της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του χώρου της αγοράς εργασίας.
Η ενίσχυση του ρόλου του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού στο γυμνάσιο και η ανάπτυξη συστήματος αξιολόγησης των χαρακτηριστικών των μαθητών για τον προσδιορισμό των κλήσεων και των ιδιαίτερων δεξιοτήτων τους.
Η διαπερατότητα όλων των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μέχρι την τριτοβάθμια. Η διαμόρφωση ενός ενιαίου πλαισίου αδειοδότησης και λειτουργίας των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης τα οποία θα παρέχουν συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση, γενική εκπαίδευση ενηλίκων και υπηρεσίες συμβουλευτικής.
Η θεσμοθέτηση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου ποιότητας για την επαγγελματική εκπαίδευση που θα καλύπτει το σύνολο των χαρακτηριστικών της. Είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν νέα προγράμματα σπουδών για την επαγγελματική εκπαίδευση ή να αναθεωρηθούν και να επικαιροποιηθούν τα υφιστάμενα.
Η θεσμοθέτηση εθνικού πλαισίου προσόντων και η αντιστοίχιση εκτός των τίτλων του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος και προσόντων μη τυπικής και άτυπης μάθησης στα επίπεδα αυτά προκειμένου να διασφαλιστεί η δυνατότητα κατάταξης, καταχώρισης του συνόλου των προσόντων από ολόκληρο το φάσμα των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Και τέλος, η διαμόρφωση και θεσμοθέτηση του συστήματος επικύρωσης γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που αποκτώνται μέσω της μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Αυτά απολύτως επιγραμματικά, σεβόμενη το χρόνο, καταθέτω γραπτά τις προτάσεις μας και ελπίζω ότι στην Ολομέλεια θα έχω τη δυνατότητα να αναφερθώ πολύ πιο αναλυτικά στην πρόταση του Κινήματος Αλλαγής.
Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.”
Δείτε το σχετικό βίντεο εδώ: