Όλο και περισσότερα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού και βίας έρχονται στο φως της δημοσιότητας το τελευταίο χρονικό διάστημα. Πιο πρόσφατο ο άγριος ξυλοδαρμός ενός μαθητή, που προσπάθησε να υπερασπισθεί την αδελφή του, από μια ομάδα συμμαθητών του αλλά και εξωσχολικών μέσα στο προαύλιο του σχολείου τους στον Βύρωνα, μπροστά στα μάτια μαθητών και καθηγητών. Παρόμοια περιστατικά λαμβάνουν χώρα καθημερινά αλλά κρύβονται από τον φόβο της διαπόμπευσης και του διασυρμού.
Το σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας δεν έχει θύτες παρά μόνο θύματα, με κύριο θύμα το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας.
Μπροστά σε αυτό το περιστατικό βίας, η Υπουργός Παιδείας επισκέφτηκε εσπευσμένα το σχολείο, ανακοινώνοντας σειρά μέτρων, μεταξύ αυτών τη σύσταση επιτροπής από εξειδικευμένους επιστήμονες, την εφαρμογή του θεσμού «Δασκάλου/ Καθηγητή εμπιστοσύνης», καθώς και «σειρά ενεργειών και πρωτοβουλιών». Όσο θετικό και αισιόδοξο ακούγεται αυτό, είναι ένα μέτρο αποσπασματικό.
Η έκθεση των μαθητών σε συμπεριφορές βίας από τη μικρή ηλικία στην τηλεόραση, στα τηλε-παιχνίδια, στο διαδίκτυο, η αναπαραγωγή βίαιων προτύπων στα γήπεδα και σε διαδηλώσεις, η αποδόμηση του παιδευτικού και μορφωτικού χαρακτήρα του σχολείου, το «χαλαρό» πλαίσιο εσωτερικής λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος, όπου η ελευθερία και η δημοκρατία ταυτίζονται με την αυθαιρεσία και την ασυδοσία, δεν αντιμετωπίζονται αποσπασματικά.
Χρειάζονται βαθιές και τολμηρές μεταρρυθμίσεις στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Χρειάζεται αλλαγή του κλίματος του σχολείου, χρειάζονται αλλαγές στη διδακτική και στα περιεχόμενα, χρειάζεται ανάδειξη του θετικού πρότυπου του εκπαιδευτικού. Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό και όχι ένα απαξιωμένο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα.
Οι επιστήμονες έχουν χτυπήσει εδώ και χρόνια το «καμπανάκι» για τη σχεδόν ανεξέλεγκτη κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία μας, αλλά και τους τρόπους που ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Οι σκανδιναβικές χώρες ήδη από τη δεκαετία του ’80 έχουν ασχοληθεί με το θέμα της βίας στο σχολικό περιβάλλον, έχουν πραγματοποιήσει επιστημονικές έρευνες και έχουν εφαρμόσει συγκεκριμένα προγράμματα παρεμβάσεων στα σχολεία με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Πρώτη προτεραιότητα η συγκρότηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου, το οποίο θα αποτελεί αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς όλων των φορέων που σχετίζονται με το θέμα του σχολικού εκφοβισμού. Αναμφίβολα η σχολική βία έχει ενταθεί λόγω της οικονομικής κρίσης, της επικράτησης του λαϊκισμού, της αυτοδικίας και των «εύκολων λύσεων» που βίωσε η κοινωνία μας.
Σήμερα η σχολική κοινότητα, οι εκπαιδευτικοί μπαίνουν σε μια «μάχη» χωρίς τα απαραίτητα «όπλα». Τα 10 μέτρα που υπενθύμισε πρόσφατα η Υπουργός Παιδείας αποτελούν ένα αφηρημένο, μη επικαιροποιημένο πλαίσιο και ουσιαστικά αφορούν σε ενέργειες που ήδη γίνονται απλά τις βαφτίζουμε με άλλο όνομα. Αλήθεια «η ανάθεση ρόλων συμβούλων σε εκπαιδευτικούς με ειδικές γνώσεις και δεξιότητες» που αναφέρει η Υπουργός ακούγεται πολύ ωραίο πώς ακριβώς όμως πιστοποιείται; Και ο θεσμός του Σχολικού Συμβούλου, τον οποίο κατήργησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση συγκρούσεων και κρίσεων, γιατί δεν τον επαναφέρει η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου;
Η επαναφορά του θεσμού των Σχολικών Συμβούλων, η επαναλειτουργία του Δικτύου για την ενδοσχολική βία, του Παρατηρητήριου, καθώς και η επανεισαγωγή της ημέρας σχολικού εκφοβισμού στα σχολεία, θα πρέπει να είναι τα πρώτα άμεσα μέτρα.
Μόνο αναδεικνύοντας το πρόβλημα, υπάρχει περίπτωση να το θεραπεύσουμε. Πρέπει όμως όλοι να διατυπώσουμε ξεκάθαρα την πολιτική μας βούληση και να δείξουμε έμπρακτα ότι θα την εφαρμόσουμε στα σχολεία μας.
Η άτυχη φοιτήτρια που έχασε τη ζωή της στη Ρόδο, ο μαθητής που δέχθηκε επίθεση από συμμαθητή του-αθλητή πυγμαχίας στο ΕΠΑΛ στην Πάτρα, ο μαθητής στον Βύρωνα είναι όλα δικά μας παιδιά.
Είναι δική μας ευθύνη η βία που βίωσαν. Και δική μας ντροπή, επίσης. «Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω» για να θυμηθούμε τον διαχρονικό στίχο της Γαλάτειας Καζαντζάκη.
Μπορείτε να διαβάστε το άρθρο εδώ.