Ομιλία στην Επιτροπή Μορφωτικών Ν/Σ Υπ. Πολιτισμού Ίδρυση MoMus
Ομιλία στην Επιτροπή Μορφωτικών- 3η Συνεδρίαση- Ν/Σ Υπ. Πολιτισμού Ίδρυση MoMus (βίντεο)

«Επειδή αυτή η ιστορία με τις τροπολογίες και με την συνήθεια του κ. Γαβρόγλου να βιάζεται γενικώς να νομοθετήσει, να βιάζεται να τελειώνει με τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, είναι μια τεράστια πρόκληση για την Επιτροπή, πρέπει να σας πω ότι αν μη τι άλλο, υποδεικνύει πόσο ελλειμματικό είναι αυτό το οποίο μας φέρνει. Εάν ήθελε πραγματικά να υποστηρίξει μια τροπολογία που τη θεωρεί σωστή, έπρεπε να καθίσει εδώ και να γίνει διάλογος. Θέλω στην ολοκλήρωση της κουβέντας μας, να μας πει η κυρία Υπουργός, αν θα την κάνει αποδεκτή την τροπολογία για να ξέρουμε εάν υπάρχει λόγος να τη συζητήσουμε ή όχι.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής) : Να σας διακόψω μισό λεπτό κυρία συνάδελφε. Η πρόθεση του Υπουργού ήταν ακριβώς αυτή, όμως, επειδή δεν είχε διαβαστεί και αφομοιωθεί από τους συναδέλφους………………………..

ΧΑΡΑ ΚΕΦΑΛΙΔΟΥ (Ειδική Αγορήτρια της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ) :
…………………. Ψηφίστηκε πριν….. νομοσχέδια του Παιδείας είναι νύχτα, είναι κατ’ επείγον, είναι στο πόδι. Αφού ψηφίστηκε νύχτα και βιαζόταν πάλι ο Υπουργός, έπρεπε οπωσδήποτε να απαλλαγούμε από τους σχολικούς συμβούλους. Και πώς να γίνει αυτό, γιατί ήταν μεγάλο πρόβλημα; ……… Διαδικασίες με τις οποίες ξεκίνησε τις κρίσεις, έπρεπε να ξεκινήσουν από τους περιφερειακούς διευθυντές και ύστερα να πάει στους διευθυντές εκπαίδευσης, στους συντονιστές και στους διευθυντές σχολείων.

Ο κ. Γαβρόγλου έκανε αυτό που το φανατικό κομματικό του ακροατήριο του επέβαλε. Ξεκίνησε ανάποδα τη διαδικασία και τώρα στο μέσο της σχολικής χρονιάς οι θέσεις των διευθυντών εκπαίδευσης των σχολείων που μένουν κενές, λόγω της ανικανότητας να τελειώσουν εγκαίρως τις επιλογές, θα δημιουργήσουν αναστάτωση και στα σχολεία, γιατί θα επιστρέψουν οι σχολικοί σύμβουλοι στην οργανική τους θέση, αυτοί που δεν κρίθηκαν και φυσικά, τα παιδιά στο μέσο της χρονιάς θα αναγκαστούν να αλλάξουν εκπαιδευτικούς. Αυτό είναι μια πρώτη ανάγνωση από αυτό που μας φέρνει ο κ. Γαβρόγλου. Επομένως και μπάχαλο και αναστάτωση χωρίς να υπάρχει λόγος.

Επειδή όλες οι διαδικασίες που έχουν ακολουθηθεί μέχρι σήμερα σε ό,τι αφορά τις επιλογές συντονιστών, είναι διαβλητές διαδικασίες, ξέρετε ότι υπάρχουν δικαστικές εκκρεμότητες, χωρίς ίχνος αντικειμενικότητας, θεωρώ ότι η τροπολογία που έρχεται είναι ακριβώς το επιστέγασμα της επιχειρηματολογίας που αναπτύχθηκε από τη Δημοκρατική Συμπαράταξη για το βιαστικό της επιλογής του κ. Γαβρόγλου να φέρει ένα τέτοιο νομοσχέδιο.

Κύριε Υπουργέ, για να διευκολύνω τη διαδικασία, επειδή αναπτύχθηκε από τις συναδέλφους το σκεπτικό των άρθρων, εγώ θα θέσω απλά ερωτήσεις ώστε να μπορούμε έχουμε μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα. Επομένως, θα αναφερθώ μόνο στα άρθρα στα οποία χρειάζομαι κάποιες διευκρινήσεις ή υπάρχουν ενστάσεις.

Άρθρο 2, Διοικητικό Συμβούλιο. Το νέο σχήμα διοικητικά λειτουργεί με το 9μελές Δ.Σ. που είναι το ανώτατο όργανο διοίκησης και λέει μέσα το νομοσχέδιο που μας έχετε φέρει ότι τα όργανα διοίκησης είναι ο Γενικός Διευθυντής και το Διοικητικό Συμβούλιο. Το Δ.Σ., λοιπόν, λέτε ότι αποτελείται από διακεκριμένες προσωπικότητες των τεχνών, των γραμμάτων και των επιστημών και αμέσως παρακάτω, στην παράγραφο 2, εξειδικεύονται οι ιδιότητες των μελών του Δ.Σ.. Εκεί, λοιπόν, έχουμε πέντε μέλη, Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο, δύο μέλη που τα επιλέγει ο Υπουργός και ένα που είναι ο Πρόεδρος της Εφορίας της Διεύθυνσης Φωτογραφίας που, επίσης, επιλέγεται από τον Υπουργό, δύο μέλη που επιλέγονται από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ένας ο Πρόεδρος της ΔΕΘ – απορία, πόσο σημαντική είναι η παρουσία του Προέδρου της ΔΕΘ σε έναν τέτοιο φορέα όταν λείπει π.χ. το Εικαστικό Επιμελητήριο, άρα δεν εκφράζεται η καλλιτεχνική άποψη – κι ένας εκπρόσωπος του Δήμου Θεσσαλονίκης. Η ερώτηση είναι από πού προκύπτει η διασφάλιση ότι αυτά τα πρόσωπα είναι διακεκριμένες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, με ποια κριτήρια θα διορίζονται, με ποιες διαδικασίες, πώς θα γίνεται η μοριοδότηση τους; Μέχρι σήμερα σιγή ιχθύος! Δεν ακούσαμε τίποτα! Επειδή αυτός ο τρόπος επιλογής αφήνει πολλές σκιές σχετικά με την ανεξαρτησία και τον τρόπο δράσης τους, θέλω να το επισημάνω, γιατί έχουμε ένα 9μελές σχήμα όπου οι 6 είναι ελεγχόμενοι με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Το σχέδιο νόμου, λοιπόν, λέει ότι το Δ.Σ. δεν θα ασχολείται με θέματα καλλιτεχνικού περιεχομένου, είναι, όμως, αρμόδιο για όλα γενικά τα ζητήματα που αφορούν στη διοίκηση και τη διαχείριση του MOMUS, π.χ. χαράσσει τη γενική πολιτιστική πολιτική και στρατηγική μέσα στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας, του εσωτερικού κανονισμού και των οικονομικών δυνατοτήτων του. Εύλογο, λοιπόν, το ερώτημα: Πώς θα χαράσσει τη γενική πολιτιστική πολιτική χωρίς να του επιτρέπεται να ασχολείται με τα καλλιτεχνικά του Οργανισμού;

Άρθρο 3, Γενικός Διευθυντής, ο οποίος αναλαμβάνει και τη διοίκηση του Οργανισμού χωρίς καλλιτεχνικές αρμοδιότητες, που θα προκύψει από διεθνή διαγωνισμό τον οποίο θα διεξάγει ο νέος Μουσειακός Οργανισμός. Πολύ ωραία! Εδώ, θεωρούμε εξαιρετικά μεγάλη και σημαντική την έλλειψη ενός Οικονομικού Διευθυντή σ’ αυτόν τον νέο Οργανισμό ομπρέλα κι εάν λάβουμε υπόψη μας ότι κύριος στόχος του νομοσχεδίου είναι ο εκσυγχρονισμός, η εξωστρέφεια, η ανάπτυξη και η βιωσιμότητα των Μουσείων που τώρα γίνονται Διευθύνσεις, η ύπαρξη ενός μόνο κοινού Λογιστηρίου είναι εντελώς ανεπαρκής για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί οποιοσδήποτε απ’ αυτούς τους φιλόδοξους στόχους.

Πάμε τώρα στην 1η παράγραφο, στη δεύτερη πρόταση που λέτε: «Η Εφορία Σύγχρονης Τέχνης και Φωτογραφίας, καθώς και η Καλλιτεχνική Επιτροπή, εάν κρίνεται αναγκαίο από το Δ.Σ., μπορούν να γνωμοδοτούν» και, πραγματικά, δεν μπορώ να καταλάβω τι σημαίνει αυτό. Η διατύπωση, επιτρέψτε μου να σας πω, ότι είναι και αδόκιμη και αόριστη. Θα πρέπει κάπως να εξειδικεύσουμε σε ποιες περιπτώσεις θα είναι αναγκαίο αυτό.

Παράγραφος 5. Στο σχέδιο νόμου δεν προσδιορίζεται ο ρόλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής. Τι σημαίνει αίφνης «ο Γενικός Διευθυντής επικουρούμενος από την Καλλιτεχνική Επιτροπή συντάσσει και υποβάλλει στρατηγικό σχέδιο δράσης» και παρακάτω «υποβάλει με την ίδια διαδικασία επιχειρησιακό σχέδιο για το επόμενο έτος»; Σε ό,τι αφορά το κομμάτι της καλλιτεχνικής στόχευσης του Οργανισμού, εκεί δεν θα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της Καλλιτεχνικής Επιτροπής; Σας το ρωτώ γιατί εάν, υποθετικά, ο Γενικός Διευθυντής δεν έχει καλλιτεχνικές γνώσεις κι έχει μια άλλη άποψη από αυτήν της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του νέου Οργανισμού, τι θα γίνεται; Πώς θα παίρνονται οι αποφάσεις;

Άρθρο 4 «Διάρθρωση Διευθύνσεων, Καλλιτεχνική Επιτροπή». Λέτε, ότι η Καλλιτεχνική Επιτροπή θα αποτελείται από τους Διευθυντές των τριών νέων Διευθύνσεων που είναι ουσιαστικά τα Μουσεία Μοντέρνας Τέχνης, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Μουσείο Φωτογραφίας.
Οι Διευθυντές, λοιπόν, λογικά έχουν διοικητικές αρμοδιότητες.

Τι ακριβώς μπορεί να προσφέρει η Καλλιτεχνική Επιτροπή στην κατάρτιση του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας ενός Οργανισμού, που είναι ένα κείμενο αμιγώς διοικητικού χαρακτήρα;

Τι σχέση και γνώσεις μπορεί να έχει η Καλλιτεχνική Επιτροπή με τη διάρθρωση των υπηρεσιών, με την κατανομή των καθηκόντων του προσωπικού και με άλλα τέτοια;

Για άλλη μια φορά ερωτώ τι σημαίνει «επικουρεί»;

Είναι μια αόριστη έννοια, δεν δεσμεύει κανέναν και δεν δίνει και καμία πραγματική αρμοδιότητα στην Επιτροπή.

Αντί το νομοσχέδιο – επιτρέψτε μου, γιατί το βλέπω σχεδόν σε όλα τα θέματα που αφορούν την καλλιτεχνική διάσταση – να χρησιμοποιεί την Καλλιτεχνική Επιτροπή εκεί που είναι απαραίτητη, δηλαδή, στη χάραξη της πολιτιστικής πολιτικής του νέου Οργανισμού και επειδή μάλλον καταλαβαίνει, ότι υπάρχει κενό και δεν ξέρει – ίσως δεν θέλει – να την αξιοποιήσει, την αφήνει μετέωρη για να υπάρχει, ώστε να μην υπάρχουν και γκρίνιες ότι κάποιος έμεινε εκτός.

Έτσι, όμως, δεν μπορεί να γίνει καμία ανάπτυξη και καμία πολιτική στο χώρο του πολιτισμού και επειδή έχουν τεθεί πολύ υψηλοί στόχοι για τη λειτουργία του νέου φορέα θα έπρεπε αντίστοιχα και αυτό το σχέδιο νόμου να υποστηρίζει αυτές τις στοχεύσεις.
Δυστυχώς, θα σας πω, ότι φαίνεται πως μάλλον δεν ενδιαφέρει τόσο πολύ κάτι τέτοιο, δηλαδή, δεν ενδιαφέρει τόσο πολύ ούτε η δυναμική του νέου φορέα ούτε η ανάπτυξή του.

Λέτε «εκσυγχρονισμός και εσωστρέφεια» που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των Μουσείων. Επιτρέψτε μου να σας πω, ότι μέχρι τώρα είναι έννοιες άγνωστες για την Κυβέρνησή σας και δυστυχώς φαίνεται, ότι ούτε εσείς μπορείτε να ξεφύγετε από τον κρατισμό, μια ασάφεια που υποδηλώνει χειραγώγηση και από βαριές γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Υποστηρίζετε, ότι θα φτιάξετε ένα νέο πράγματι εναλλακτικό, ευέλικτο – με πάρα πολλά ερωτηματικά – σχήμα λειτουργίας δύο Μουσείων, θα αποτρέψετε τη συρρίκνωση των δραστηριοτήτων και θα προωθήσετε την ανάπτυξη των εικαστικών τεχνών.

Με όλα αυτά που προβλέπετε στα επιμέρους άρθρα εσείς θεωρείτε, ότι μπορείτε να το πετύχετε;

Είναι διακοσμητικά στοιχεία οι εφορίες; Έχουν ρόλο σημαντικό και θα παίρνουν αποφάσεις;

Σε ό,τι αφορά το Μουσείο Φωτογραφίας, άρθρο 8. Όλη αυτή η δομή που στήνεται με τις εφορίες, όπου η εφορία φωτογραφίας επικουρεί, η εφορία σύγχρονης τέχνης την διαμορφώνει, ελέγχει, εποπτεύει, άλλα τις ευθύνες τις αναλαμβάνει ο διευθυντής, εδώ, μιλάμε για ένα μνημείο γραφειοκρατίας και μάλλον, διοικητική σύγχυση δημιουργείτε και καμία ευελιξία. Μας μιλάτε για διεθνή πρότυπα που δουλεύουν, αλλά εδώ έχουμε μάλλον αρκετά προβλήματα και πρέπει να μας εξηγήσετε, ποια είναι η αναγκαιότητα για τόσες εφορίες και μήπως αυτές οι ατέλειωτες εφορίες που δημιουργείται, θέλουν κάτι άλλο να κρύψουν.

Άρθρο 11, περιουσία. Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης παραχωρεί τους χώρους του, αν κατάλαβα καλά. Εάν ναι, πείτε μας -τότε- γιατί δεν αναφέρεται πουθενά για πόσο χρόνια παραχωρούνται αυτοί οι σημερινοί συγκεκριμένοι χώροι από την Δ.Ε.Θ.; Πότε λήγει η παραχώρηση; Τι θα γίνει σε περίπτωση πώλησης της Δ.Ε.Θ.;

Σε ό,τι αφορά τον χώρο της Δ.Ε.Θ. και μια και το έφερε η συζήτηση, είναι μέσα στους κωδικούς που μεταφέρθηκαν στην Εταιρία Ακινήτων του δημοσίου; Δηλαδή, στο Υπέρ-ταμείο;

Θα θέλαμε μια απάντηση γι’ αυτό.
Στη συζήτηση που είχαμε με τους φορείς, ένας από αυτούς ήταν και ο κ. Διβάρης, όπου έβαλε ένα θέμα για την συλλογή Κωστάκη. Είπε ότι υπάρχει μια ασάφεια και από νόμιμους του πανεπιστημίου, έχει την εκτίμηση, ότι μπορεί να πωληθεί κομμάτι-κομμάτι αυτή η συλλογή χωρίς να πάρει κανένας είδηση, παρόλο που υπάρχουν ρήτρες μέσα στη συμφωνία. Σας το διαβάζω, έτσι όπως ακριβώς το είπε.
Βέβαια, η Υπουργός, απάντησε, ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα.

Μπορείτε σα παρακαλώ να μας εξηγήσετε, γιατί μέχρι τώρα ξόρκια ακούμε, μόνο από εσάς. Σε ό,τι αφορά το Υπερταμείο, το ξορκίζετε. Θα μας πείτε τι θα κάνετε και σε ό,τι αφορά την απάντηση που δώσατε στον κ. Διβάρη, ο οποίος μας λέει κάτι εξαιρετικά σοβαρό; Θα ήθελα να θυμίσω στους συναδέλφους, ότι ο κ. Διβάρης, δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος, αλλά είναι καθηγητής του τμήματος εικαστικών τεχνών και μέλος του Δ.Σ. του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Σε ό,τι αφορά το άρθρο 12. Τα έσοδα και οι πόροι που ευελπιστείτε να έχετε ως Μητροπολιτικός Οργανισμός, προϋποθέτουν αν μη τι άλλο, ότι θα βρεθεί ένας κοινός βηματισμός μεταξύ των διαφορετικών διευθύνσεων των Μουσείων, μια που έχουμε από τη μία ένα κρατικό φορέα και από την άλλη ένα κοινωφελές ίδρυμα και όλα αυτά, θα λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον αυξημένων απαιτήσεων. Επειδή είναι πολύ φιλόδοξο το άρθρο 12, για το από πού θα βρεθούν οι πόροι του Οργανισμού, αναφέρθηκε και η προηγούμενη συνάδελφος σε αυτό, θέλω να μας πείτε: Πώς βλέπετε όλο αυτό να μπορεί να λειτουργήσει;

Σε ό,τι αφορά το άρθρο 13, οικονομική διαχείριση και έλεγχος, ο περίφημος αλγόριθμος. Η διαφάνεια που προσπαθείτε να πείτε, ότι υπάρχει και η οποία πρέπει να χαρακτηρίζει την οικονομική διαχείριση του νέου Οργανισμού και που εδώ βλέπω ότι άλλοι συνάδελφοί έχουν απευθυνθεί και σε ανθρώπους που γνωρίζουν μακροοικονομικά, εδώ δεν θα τετραγωνίσουμε τον κύκλο, εδώ ήρθαμε να ψηφίσουμε ένα νομοσχέδιο. Και αυτό σημαίνει, ότι πρέπει και ο τελευταίος βουλευτής, να μπορεί να καταλαβαίνει τι ψηφίζει. Ο αλγόριθμός, λοιπόν, που παραθέσατε και αφορά τον υπολογισμό των ποσοστών που κατανέμονται ανά διεύθυνση, δημιουργεί πάρα πολλές ασάφειες.

Άρθρο 14, παράγραφος 5, μεταβατικές διατάξεις. Διαβάζοντας το υπόμνημα που έστειλε το Δ.Σ. του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Εγώ, νομίζω ότι φαίνεται λογικό και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που μπορείτε να το δεχθείτε και εσείς, δηλαδή, στη μεταβατική περίοδο η διευθύντρια του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης -που γνωρίζει και τις συλλογές και τις ιδιαιτερότητες του Μουσείου- να αναλάβει μία από τις τρεις διευθύνσεις. Υπάρχουν δύο διευθυντές που είναι από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και ένας από το Μουσείο Φωτογραφίας. Καλώς ή κακώς, τις συλλογές που έχει το κοινωφελές ίδρυμα -και είναι το- Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, έχει, μεγαλειώδη οικειότητα αν θέλετε ή μεγαλύτερο βάθος, η διευθύντρια του αντίστοιχου Μουσείου, όπου εκεί δεν τους δίνεται ούτε τη δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής.

Αλλά, εγώ θα σας έλεγα το ουσιαστικότερο, να υπάρχει μια αποδοτικότερη λειτουργία στο σχήμα, ειδικά στη φάση που δομείται, δηλαδή στη μεταβατική περίοδο.

Και επίσης εύλογο είναι το ερώτημα, γιατί ένας τέτοιος Οργανισμός όπως το Εικαστικό Επιμελητήριο Ελλάδος προχωρά χωρίς να συμπράττουν οι καλλιτέχνες. Καλώς ή κακώς αυτός είναι ο φορέας των καλλιτεχνών, ο οποίος ενώ απ’ ό,τι καταλαβαίνω ήταν στα προσχέδια, στην τελική μορφή του νομοσχεδίου, φαίνεται ότι απουσιάζει παντελώς.

Κλείνω με την απορία μου, κυρία Υπουργέ, για την τύχη της ΥΦΑΝΕΤ. Δεν διευκρινίζεται πουθενά στο νομοσχέδιο τι σκέφτεστε να κάνετε με αυτό το παλιό εργοστάσιο, που αγοράστηκε με 10 εκατ. € το 2006 για να στεγαστεί το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και από τότε τελεί υπό κατάληψη. Άκουσα διάφορους συναδέλφους να λένε « Είναι μακριά, δε βολεύει το λεωφορείο». Μπορεί να πει κανείς και να επιχειρηματολογήσει διάφορα, εδώ είναι χρήματα του ελληνικού λαού, τα οποία δόθηκαν για συγκεκριμένο σκοπό. Θέλω να μας πείτε πώς θα το αντιμετωπίσετε. Μπορεί η λύση να μην είναι εύκολη, εδώ είμαστε για να το συζητήσουμε και φυσικά η ερώτηση η βασική είναι αν και η ΥΦΑΝΕΤ έχει δοθεί και αυτή στο Υπερταμείο και ουσιαστικά δεν αποτελεί πλέον περιουσιακό στοιχείο του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Ευχαριστώ πολύ για την ανοχή πρώτα απ’ όλα του Προεδρείου και για τις διευκρινίσεις που περιμένω να πάρω από εσάς κυρία Υπουργέ».

Δείτε το σχετικό video: