Η Χαρά Κεφαλίδου, βουλευτής Δράμας και τομεάρχης  Παιδείας και Θρησκευμάτων του ΠΑΣΟΚ -Κινήματος Αλλαγής συμμετείχε στην παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Μποτόπουλου, συνταγματολόγου, πρ.ευρωβουλευτή με τίτλο «Το τοπίο της Δημοκρατίας». Στην παρουσίαση – συζήτηση συμμετείχαν επίσης η κα. Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος του ‘Δικτύου’, πρ.Επίτροπος Ε.Ε. και πρ.Υπουργός και ο κος Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τον συντονισμό της συζήτησης είχε ο δημοσιογράφος Γιάννης Παπαγεωργίου.

Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία:

“Θα ξεκινήσω εκεί που το άφησε η Άννα, μιλώντας κυρίως για το ήθος και θέλω να μοιραστώ μαζί σας μία σκέψη καθώς βρίσκομαι σε ένα πάνελ εξαιρετικών φίλων και ανθρώπων με τρομερή εμπειρία, ευρωπαϊκή και διεθνή, αυτών των χρόνων, σε δύσκολους καιρούς, ειδικά της τελευταίας δεκαετίας.

Ξέρετε, σε αυτό το στίβο της πολιτικής περνούν κάποιοι άνθρωποι που καταφέρνουν μέσα από την πολιτική τριβή, μέσα από τις σοβαρές αντιπαραθέσεις, μέσα από κόντρες σοβαρές, αψιμαχίες και διαφωνίες, να κρατήσουν τη σκέψη τους καθαρή, να κρατήσουν το μυαλό τους με τη στόχευση που πρέπει και να έχουν και ένα ηθικό ανάστημα.

Είναι αυτοί που καταφέρνουν να κάνουν το άλμα πάνω από τους κομματικούς φράχτες χωρίς να τους κατεδαφίσουν.

Είναι αυτοί που δεν χρειάζονται τις κομματικές παρωπίδες, και γι’ αυτό  τους οφείλουμε και πρέπει να είμαστε ευγνώμονες που υπάρχουν και

είναι εδώ για να μας δείχνουν το δρόμο της λογικής, του εφικτού και το δρόμο του μέτρου.

Σήμερα, εδώ βρίσκομαι ανάμεσα σε τέτοιους ανθρώπους, τον Κώστα Μποτόπουλο, τον Μαργαρίτη Σχοινά και την αγαπημένη φίλη Άννα Διαμαντοπούλου. Με μια ξεχωριστή πορεία ο καθένας τους, με ένα ξεκάθαρο, κρυστάλλινο στίγμα απ’ όπου κι αν πέρασαν, ακόμη κι αν χρειάστηκαν να σταθούν απέναντι στον ίδιο τους τον πολιτικό φορέα για να προβάλλουν μία άποψη που θεωρούσαν ότι ήταν σωστή, πρώτα απ’ όλα για τη χώρα και την υπερασπίστηκαν μέχρι τέλους, χωρίς να σκέφτονται το πολιτικό κόστος.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που μου συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, γνωρίζοντας όλοι μας τι σημαίνει πανδημία και πώς μας έχει επηρεάσει, ήταν όταν ο καλός μου φίλος, ο Κωστής Μποτόπουλος μου είπε «θέλω να είσαι στο πάνελ του βιβλίο μου» και θεώρησα ότι αυτή η πρόσκληση ήταν μία πρόκληση ευθύνης για να μιλήσουμε για τα σημαντικά πράγματα που έχουμε ζήσει ειδικά τα τρία τελευταία χρόνια αλλά έχοντας και σαν βάση ένα βιβλίο που το συστήνω σε όλους γιατί τουλάχιστον εμένα μου άνοιξε έναν ορίζοντα σε όλο τον κόσμο. Είναι σα να βλέπεις μέσα σε έναν ευρυγώνιο φακό, τι ζήσαμε , όχι μόνο ως Ελλάδα, όχι μόνο ως Ευρώπη αλλά όλη η υφήλιος, η Αμερική, η Ασία, η Λατινική Αμερική και διαπιστώνεις ότι τα προβλήματα είναι κοινά.  Η ανθρώπινη μοίρα είναι κοινή. Απλά εμείς ως Ευρώπη έχουμε τη δυνατότητα να ζούμε στο πιο πολιτισμένο μέρος του κόσμου, με πολλά προβλήματα και μεγάλες αντιθέσεις αλλά με μία διαρκή προσπάθεια να συγκλίνουμε και να βρίσκουμε τις ισορροπίες μας όταν σε άλλες χώρες είναι ακόμη ζητούμενο το να μπορέσουν να συνεννοηθούν. Εκεί φαίνεται ότι υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές που δεν μπορούν να δώσουν λύση στα προβλήματα. Οι άνθρωποι δεν μιλούν καν την ίδια γλώσσα ή αν μιλούν είναι η γλώσσα του μίσους, η γλώσσα της διαίρεσης, η γλώσσα του διχασμού.

Ο Κώστας Μποτόπουλος στο βιβλίο του δεν περιγράφει,

• βλέπει,
• οσφραίνεται,
• ακούει τους χτύπους,
• αναγνωρίζει τις αρρυθμίες και
• νιώθει τον σφυγμό μιας Δημοκρατίας, που είναι και η πρωταγωνίστρια του βιβλίου, που όμως ασφυκτιά.

Τα γεγονότα που συγκλόνισαν την τελευταία τριετία τον κόσμο, προβάλλονται μέσα από το βιβλίο του χωρίς φιοριτούρες, στεγνά από συναισθήματα, αφήνοντας το μέγεθος και το βάρος των παγκόσμιων ανατροπών να γίνει αντιληπτό στον αναγνώστη, ο οποίος αφού συνέλθει από το δέος, καλείται να δει κατάματα, όσα συμβαίνουν και αφορούν όχι κάποιους άλλους, κάπου μακριά.

Αφορούν τον ίδιο, τη ζωή του, το τώρα και το αύριο του. Καλείται (ο αναγνώστης) να αναστοχαστεί, να αναλύσει κομμάτι-κομμάτι όσα συνέβησαν στον κόσμο μας με την αίσθηση του συμμετέχοντος, έστω και ως κομπάρσου, έστω και ασυνείδητα.

Η συμπυκνωμένη εικόνα του Δυτικού Κόσμου μας, του κόσμου της Φιλελεύθερης Δημοκρατίας –όχι στεγανού, αλλά απόλυτα διασυνδεδεμένου– διάτρητου στον υπόλοιπο κόσμο μέσα σε διαδικασία διαρκούς ώσμωσης, δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα:

• της συνολικής αίσθησης της πραγματικότητας,
• της διείσδυσης στα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν το παγκόσμιο παζλ, και τελικά
• της ανασύνθεσης και θέασής της με μια καινούρια ματιά.

Ο Κώστας Μποτόπουλος, με πολύτιμες αποσκευές:

• τη γνώση,
• την αρθρωτή νομική σκέψη,
• την αφιέρωση του στο χώρο του δημοσίου δικαίου και
• την εμπειρία δεκαετιών,

βλέπει και καλεί τον αναγνώστη να δει μέσα το πρίσμα του “μετά από το σήμερα και το τώρα”, την ανάγκη ουσιαστικών επεμβάσεων για την ανανέωση, και ανατροφοδότηση της Δημοκρατίας, όπως την θέλει και τη χρειάζεται το σύνολο του Δυτικού Κόσμου.

Έννοιες αγιοποιημένες ή δαιμονοποιημένες όπως “μεταρρύθμιση” η “παγκοσμιοποίηση”, αναλύονται με την ψύχραιμη ματιά που αποκτάται μετά τον κατακλυσμό των γεγονότων, όταν κατακαθίσει η σκόνη τους πάνω στις ζωές μας, και το βλέμμα μας ξεθολώσει.

Τότε τίθενται στην πραγματική τους διάσταση, απαλλαγμένες από πρόσημα, ιδωμένες ως εργαλεία που εναπόκειται στην επιλογή και την επάρκεια των χρηστών (δηλ. των ηγετών) η χρησιμότητα τους.

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, ο συγγραφέας προτείνει ως στάση απέναντι στα όσα καταιγιστικά συμβαίνουν:

• την ορθολογική διαχείριση με παραδοχή της πραγματικότητας,
• την αναγνώριση των ανεπαρκειών,
• την ανάληψη ευθύνης και κυρίως
• το θάρρος και τη γενναιότητα για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις ως ασφαλές πέρασμα όλων στο αύριο, προσφέροντας με κανόνες λογικής, την ελπίδα διαμόρφωσης ενός δυναμικά στέρεου οικοδομήματος συνύπαρξης για το μέλλον.

Η μεταρρυθμιστική οπτική του Κωστή Μποτόπουλου ξεκινά από την προσαρμογή της Ηγεσίας πρώτα από όλους και των Πολιτών στη συνέχεια, στις πραγματικές συνθήκες.

Τα γεγονότα και το περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκαν, που περιγράφονται στο βιβλίο είναι οι αδρές γραμμές της πραγματικότητας του κόσμου μας στην τελευταία 10ετία.

Η αντίληψη σε όλο τους το φάσμα δεν μπορεί να είναι ούτε αυτονόητη, ούτε γρήγορη, ούτε ταυτόχρονη για όλους.

Άλλωστε και μόνο οι ενυπάρχουσες διαφορές μεταξύ των κρατών και των λαών από μόνες τους συνθέτουν διαφορετικής υφής, έντασης και ποιότητας πραγματικότητα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε η διαφορετική αντιμετώπιση της πανδημίας covid19 σε χρόνο και ένταση μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας ακόμη και μεταξύ των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το ίδιο χαρακτηριστικό, της διαφορετικής ταχύτητας αντίληψης, μεγάλης διακύμανσης στην ικανότητα απορρόφησης και εναρμόνισης σε ένα μεταρρυθμιστικό μέτρο, υπάρχει και στο πλαίσιο ενός κράτους.  

Στην Ελλάδα το ξέρουμε, το ζήσαμε, με την συλλήβδην ανατροπή όλων των βεβαιοτήτων (που εκ των ύστερων κακώς είχαμε).

Θέλω όμως να πιστεύω ότι και εκπαιδευτήκαμε και μάθαμε από αυτό περισσότερο από τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης!

Εστιάζοντας τον φακό πάνω στην χώρα μας, βλέπουμε ότι όλα τα παγκόσμια ζητήματα του καιρού μας βρίσκονται είτε με χρονοκαθυστέρηση είτε σε μεγέθυνση και άλλοτε -σπανιότερα- προσαρμοσμένα, στην καθημερινότητά μας.

Η κάμψη του Κράτους Δικαίου κατά την περίοδο έξαρσης της πανδημίας -πέρα από το πρόσκαιρο των περιοριστικών μέτρων- χωράει μεγάλη κουβέντα καθώς υπήρξαν μέτρα που ξεπέρασαν το όριο της υπερβολής ή υπήρξαν αναντίστοιχες απαιτήσεις της ηγεσίας από τους πολίτες, ή υπήρξε μετάθεση της ευθύνης της σε αυτούς, κρύβοντας την ανεπάρκεια της Ηγεσίας.

Ας πούμε ότι αυτά έγιναν σε μια περίοδο έκτακτης ανάγκης, που δικαιολογούνται από αυτήν.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι τριγμοί και συχνά τραυματισμοί του θεμελίου λίθου της Δημοκρατίας που είναι το Κράτος Δικαίου σε συνθήκες ομαλότητας, κανονικότητας έστω και νέας.

Είναι δεκάδες οι αναφορές παραδειγμάτων ιδιαίτερα κατά την περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ: Αδειοδότηση τηλεοπτικών σταθμών, η περίπτωση της Νοvartis, οι κυβερνητικές επεμβάσεις στη Δικαιοσύνη, ο τρόπος που χειρίστηκε η κυβέρνηση την τραγική φωτιά στο Μάτι. Ατέλειωτος ο κατάλογος και μακρύς.

Όμως οι παρεκτροπές που χτυπούν τη σύγχρονη Δημοκρατία στη χώρα μας -όχι ότι στον υπόλοιπο δημοκρατικό κόσμο δεν συμβαίνουν παρόμοια- είναι πάγιο διακομματικό φαινόμενο, διαφορετικής διάστασης και έντασης.

Ας μην πάμε πίσω, το πρόσφατο ζήτημα των λεγομένων “επισυνδέσεων”, τηλεφωνικών παρακολουθήσεων και οι χειρισμοί της πολιτείας:

• η ανοχή έκνομης συμπεριφοράς μελών του κοινοβουλίου,
• η αδυναμία των Εξεταστικών Επιτροπών της Βουλής σε συναγωγή κοινών συμπερασμάτων για μείζονος σημασίας θεσμικές παρεκτροπές,

όλα αυτά βάλλουν κατά του Κράτους Δικαίου, τραυματίζοντας τους Θεσμούς -θεμέλια δημοκρατίας- στο όνομα του Λαϊκισμού και της κοντόφθαλμης Δημαγωγίας.

Κλασική έκφανσή του, η καταφυγή των κυβερνήσεων σε ψευτοδιλήμματα και μανιχαϊσμούς, η καλλιέργεια διαρκούς αισθήματος ανασφάλειας και κρίσης.

Δυστυχώς η ελληνική πολιτική ζωή βρίθει από τέτοια παραδείγματα.

Η ανεπάρκεια των μέτρων αντίδρασης στην νέα κρίση ακρίβειας στη χώρα μας, και η κριτική που δέχεται η κυβέρνηση, η σταθερή κριτική που δέχεται η ΕΕ, όπως και η καθυστερημένη εν πολλοίς αντίδραση της (ΕΕ) σε όλες τις μεγάλες προκλήσεις, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση και μία προ των πυλών επισιτιστική κρίση – που δεν πρόλαβε να περιλάβει το βιβλίο- είναι σε μεγάλο βαθμό δομικά μειονεκτήματα συγκρότησης, που ούτε να τα αρνούμαστε ωφελεί, ούτε να τα εξαφανίσουμε μπορούμε.

Επομένως, το μόνο εργαλείο που μας μένει είναι η αποδοχή της πραγματικότητας γιατί έτσι:

• αναγνωρίζουμε,
• πορευόμαστε με αυτά,
• σχεδιάζουμε και
• υλοποιούμε μέτρα περιορισμού, αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στο βαθμό που είμαστε έτοιμοι γι’ αυτά.

Η ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται τα γεγονότα δείχνει ότι πρέπει να πορευτούμε σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, περισσότερο δίκαιο και συμπεριληπτικό, που αμβλύνει ανισότητες -και είναι η πρόταση του συγγραφέα-, προϋποθέτει από τις Ηγεσίες ένα γενναίο κοινό άλμα προς τα εμπρός, και μια σταθερή απόφαση άρνησης του Λαϊκισμού και των όποιων εκδοχών του.

Συνεπώς μιλώντας για την ανάγκη ανανέωσης του τοπίου της δημοκρατίας και τις μεταρρυθμίσεις που επείγουν, πρέπει να ξέρουμε ότι συζητάμε για την αναγκαία προσαρμογή μας, για την υπεύθυνη αντίδρασή μας σε αυτά που μας συμβαίνουν θέλοντας και μη.

Όσο η αντίδραση αυτή έρχεται καθυστερημένα η απόστασή μας από το περιβάλλον σύγχρονης λειτουργικής Δημοκρατίας θα μεγαλώνει αφήνοντας χώρο σε παραλλαγμένα κακέκτυπά της, που είναι τα τελευταία που χρειάζεται αυτή τη στιγμή ο κόσμος”.

Δείτε το σχετικό βίντεο εδώ: