Τοποθέτηση της Χαράς Κεφαλίδου στη σημερινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, με θέμα ημερήσιας διάταξης: «Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Κύρωση της Εκπαιδευτικής Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης του Μαυροβουνίου».
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία:
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Καλησπέρα, κύριοι συνάδελφοι, καλή αρχή στη νέα Σύνοδο για την Επιτροπή Μορφωτικών, που ξεκινάει με μια Κύρωση Συμφωνίας με το Μαυροβούνιο, που χρονολογείται από τον Ιούνιο του 2015 και αφορά τη συνεργασία των δύο συμβαλλόμενων κρατών στον τομέα της εκπαίδευσης.
Στα άρθρα 1 και 2 της συμφωνίας, καθορίζεται σε αδρές γραμμές το πλαίσιο συνεργασίας και αναφέρεται ότι τα δύο μέρη θα ενθαρρύνουν βάσει της αρχής της αμοιβαιότητας την ανάπτυξη της εκπαίδευσης στον τομέα της προσχολικής, της πρωτοβάθμιας, της επαγγελματικής, της δευτεροβάθμιας, της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς και της εκπαίδευσης ενηλίκων. Η Συμφωνία που συζητάμε υπογράφηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και είναι γεγονός ότι δεν είναι να απορεί κανείς τι ακριβώς είχαν στο μυαλό τους. Δηλαδή, τι ακριβώς μια κυβέρνηση, που θα σας θυμίσω λίγο τα έργα και τις ημέρες της, τι ακριβώς θα αντάλλασσε με αυτήν τη φίλια χώρα.
Υπήρχε πάρα πολύς ανορθολογισμός και προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην παιδεία, κατά τη διάρκεια αυτής της κυβερνητικής θητείας ,πριν τεσσεράμισι χρόνια, σε όλες τις βαθμίδες. Ανταλλαγή, επί τη βάσει της αμοιβαιότητας σημαίνει και παίρνω και δίνω. Τι είχαμε επί ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς, να προσφέρουμε στον τομέα της εκπαίδευσης; Μήπως την κατάργηση του ολοήμερου σχολείου από τον κ. Φίλη και Γαβρόγλου; Την εν μία νυκτί αυτόματη πανεπιστημιοποίηση των Τ.Ε.Ι.; Το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με μέσο όρο βαθμολογίας δύο και τρία, με κλίμακα το 20; Την εμπέδωση της ήσσονος προσπάθειας; Την ισοπέδωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας; Την αντίληψη της αριστείας ως ρετσινιάς; Προφανώς, το αντισυμβαλλόμενο μέρος, δηλαδή, οι φίλοι στο Μαυροβούνιο, δεν είχαν και ιδιαίτερη θέρμη να εισάγουν στη χώρα τους τίποτα από τα παραπάνω.
Και ερχόμαστε στο σήμερα.
Η Κυβέρνηση, ούτε αυτή βιάστηκε να κυρώσει τη Συμφωνία. Την έφερε λίγους μήνες πριν από τη λήξη της. Και, όπως είπαμε, η Συμφωνία έχει, σαν βάση της, την ανταλλαγή και τη συνεργασία. Ας δούμε λοιπόν τι έχει καταφέρει η Δημοκρατία του Μαυροβουνίου μέχρι σήμερα. 29 Μαρτίου 2022 υπάρχει η έκθεση του δικτύου Ευρυδίκη, που αφορά την πιο δίκαιη και συμπεριληπτική τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη, στην οποία αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των πολιτικών δεσμεύσεων των επιμέρους χωρών, για την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Στο Μαυροβούνιο λοιπόν, υπάρχει δημόσια χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και πραγματοποιείται, εξ ολοκλήρου, σε κεντρικό επίπεδο, με κάποια συνεισφορά από τις τοπικές αυτοδιοικήσεις. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση των δημοσίων ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα αμοιβαία δικαιώματα και οι υποχρεώσεις, μεταξύ του δημοσίου ιδρύματος και της κυβέρνησης, για την υλοποίηση των προγραμμάτων σπουδών του κύκλου 1 και 2, ρυθμίζονται από Συμφωνία χρηματοδότησης. Τον Μάιο του 2019 υπεγράφη Συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου και του πανεπιστημίου του Μαυροβουνίου, με περίοδο ισχύος 3 έτη. Το νέο αποκαλούμενο μοντέλο συμβατικής χρηματοδότησης θα δώσει, για πρώτη φορά, μια σαφή εικόνα της σχέσης των παραμέτρων εισόδου και εξόδου, καθώς και της απόδοσης σε όλους τους δείκτες, με τους οποίους αξιολογούνται τα πανεπιστήμια. Όλα, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα της εργασίας στο πανεπιστήμιο της χώρας. Τα κονδύλια για την εκπαίδευση αποτελούν το 4,5% περίπου του ΑΕΠ. Η εκπαίδευση και η ανατροφή παρέχονται σε προσχολικό ίδρυμα, σε σχολείο, σε εκπαιδευτικά κέντρα, σε κέντρο πόρων από πάροχο εκπαίδευσης ενηλίκων, πανεπιστήμια, σχολές ακαδημαϊκής τέχνης και ανώτερης βαθμίδας μη τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στα οποία μπορούν να είναι, είτε δημόσια, είτε ιδιωτικά.
Μεγάλο θέμα είναι η διασφάλιση της ποιότητας, η όποια ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πραγματοποιείται και εσωτερικά και εξωτερικά. Το αρμόδιο Υπουργείο Παιδείας, Επιστημών, Πολιτισμού και Αθλητισμού ρυθμίζει τη μεθοδολογία, τόσο για την εσωτερική, όσο και για την εξωτερική αξιολόγηση. Το έργο διασφάλισης της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εκτελείται από τον οργανισμό ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση, σύμφωνα με όλα τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις κατευθυντήριες γραμμές. Θυμίζω, ότι ο οργανισμός αυτός ιδρύθηκε μόλις το 2017.
Σε ό,τι αφορά δε την εξωστρέφεια, που έχει υιοθετήσει στον τομέα εκπαίδευσης το Μαυροβούνιο, αρκεί κανείς να κάνει μια ολιγόλεπτη αναζήτηση στο διαδίκτυο και πραγματικά, θα εκπλαγεί από το τι κατάφερε αυτό το κράτος, που γεννήθηκε πρόσφατα, το 2006, από την απόσχισή του από τη Σερβία. Αυτά ό τι αφορά τον μικρό και νέο Μαυροβούνιο.
Την ίδια ώρα η Ελλάδα, η Ελλάδα που ανήκει στους 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταλαμβάνει διαχρονικά μια από τις χαμηλότερες θέσεις, σε ό τι αφορά τον προϋπολογισμό για την παιδεία, ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ενδεικτικά θα σας πω ότι το 2019 ήταν στην 3η χειρότερη θέση, με τις δαπάνες που διαμορφώνονται στο 4% του ΑΕΠ. Το 2022 αύξησε τον προϋπολογισμό του το Υπουργείο Παιδείας κατά 236 εκατομμύρια ευρώ και έφτασε στο 4,2%, ως ποσοστό του ΑΕΠ και στο προσχέδιο προϋπολογισμού που έχουμε στα χέρια μας για το 2023, που πρόσφατα κατέθεσε η κυβέρνηση, βλέπουμε ότι η συνολική δαπάνη για την παιδεία έχει μείωση κατά εβδομήντα έξι εκατομμύρια, τριακόσιες ογδόντα χιλιάδες (76.380.000) ευρώ.
Επίσης, θέλω να σημειώσω, ότι η Ελλάδα για το 2021, σε όλους τους επιμέρους δείκτες, τοποθετείται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Δυο λόγια για την περίφημη τηλεκπαίδευση, που τόσο διαφημίστηκε από την Κυβέρνηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Έχουμε έλλειψη και ανεπάρκεια τεχνολογικών μέσων και υποδομών και αυτό, φυσικά, δεν επέτρεψε την ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή όλων των μαθητών, ενώ οι κρατικοί πόροι για την αγορά εξοπλισμού ήταν περιορισμένοι και διατέθηκαν με πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Έτσι, ευάλωτες ομάδες του μαθητικού πληθυσμού από ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, παιδιά, κυρίως, σε απομακρυσμένες περιοχές, έμειναν με σημαντικά μαθησιακά κενά ή αποκλείστηκαν από την εκπαιδευτική διαδικασία. Πρόσφατα δε, πρέπει να σας πω, ότι είναι απορίας άξιο, πώς καταφέραμε να μη βρούμε λύση σε ένα σχολείο στη Γαύδο, όταν έχουμε τέτοια τεχνολογική δυνατότητα και το οποίο σχολείο με δύο παιδιά, μάλλον, έχει κλείσει και τα παιδιά αυτά με την οικογένειά τους αναγκάστηκαν να φύγουν και να πάνε στην Κρήτη.
Θα πω και δυο λόγια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου οι πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης εστιάστηκαν, κυρίως, στο φαίνεσθαι και όχι στην ουσία του προβλήματος. Αντί να δοθεί έμφαση στην παρεχόμενη γνώση από τα ΑΕΙ, στην ποιότητα των σπουδών, στη λειτουργικότητα των ΑΕΙ και στον εκσυγχρονισμό τους, στην αποκατάσταση της συριζαϊκής ισοπέδωσης της ανώτατης εκπαίδευσης και της εξαφάνισης της τεχνικής και τεχνολογικής εκπαίδευσης, δυστυχώς, το βάρος έπεσε στη δημιουργία πανεπιστημιακής αστυνομίας, παγκόσμιας πατέντας και βλέπετε που βρισκόμαστε σε σχέση με αυτό. Επίσης, στην αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που, όμως, ενώ ήρθε ένα νομοσχέδιο με τυμπανοκρουσίες, περιορίστηκε, τελικά, σε ένα αναποτελεσματικό νέο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ, με έναν παντοδύναμο και ανεξέλεγκτο πρύτανη. Στην πρόβλεψη σύγχρονων ιδεών για ένα καλύτερο πανεπιστήμιο που, πραγματικά, πολύ ωραία νομοθετούνται, όμως, πώς θα υλοποιηθούν χωρίς αναγκαίες υποδομές, χωρίς προσλήψεις καθηγητών, επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού;
Την ίδια ώρα, έμφαση δίνεται από την Κυβέρνηση, στην απελευθέρωση των διδάκτρων στις ήδη – στις περισσότερες φορές – πολύ ακριβές μεταπτυχιακές σπουδές. Και φυσικά, η αλήστου μνήμης ελάχιστη βάση εισαγωγής, που είχε σαν αποτέλεσμα, σχολές να μείνουν με μηδέν αριθμό φοιτητών. Χαρακτηριστική περίπτωση, η Αρχιτεκτονική Ξάνθης το 2021 – 2022, όπου η Κυβέρνηση, κατανοώντας πόσο μεγάλο λάθος έκανε, τροποποιεί διαρκώς όσα έχει ψηφίσει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την ώρα που στη χώρα μας βάζουμε πηχυαίους τίτλους σε νομοθετήματα που είναι εκθέσεις ιδεών και αγαθών προθέσεων που γεμίζουν σελίδες, αυτή την ώρα στο Μαυροβούνιο, γίνεται πραγματικά προσπάθεια στον τομέα της εκπαίδευσης.
Και αφορά:
• Πώς θα μπορέσουν οι άνθρωποι να έχουν περαιτέρω ανάπτυξη και ενεργό συμμετοχή όλων των υπολοίπων κρατών – μελών στο σχεδιασμό, την οργάνωση και την υλοποίηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.
• Πώς θα καταφέρουν να έχουν ανάπτυξη αρθρωτών προγραμμάτων σπουδών, πατώντας πάνω στις βασικές ικανότητες.
• Πώς θα μπορέσουν να προλάβουν την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου.
• Πώς θα αναπτύξουν ένα σύστημα επαγγελματικού προσανατολισμού για όλους τους τύπους εκπαίδευσης.
• Πώς θα βελτιώσουν την αρχική και συνεχή επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, με ιδιαίτερη προσοχή στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών πρακτικής κατάρτισης.
• Πώς θα βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας στα σχολεία, τον σχολικό εξοπλισμό, τα διδακτικά βοηθήματα και μέσα.
• Πώς θα μπορέσουν να γράψουν σχολικά βιβλία και εγχειρίδια, που θα είναι σύγχρονα.
Εμείς, λοιπόν, ασχολούμαστε με αλλότρια. Έχουμε ωραίες προβλέψεις μέσα από αυτή τη Συμφωνία με το Μαυροβούνιο και ευχόμαστε, πραγματικά, η συνεργασία στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, να μπορέσει να προχωρήσει και στις υπόλοιπες περιοχές της δικής μας γειτονιάς, αρκεί να έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας και τα αυτιά μας, για να κερδίσουμε κάτι από τη μεθοδικότητα προσαρμογής όλων αυτών των νεοσυσταθέντων κρατών.
Με αυτές τις λίγες σκέψεις, λέω ότι εμείς, ως ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, θεωρούμε πολύ θετικές τις συμφωνίες, πρέπει να επεκταθούν και γι’ αυτό ψηφίζουμε θετικά, παρόλες τις όποιες ατέλειες, αστοχίες ή και κενά μπορεί να έχει μια τέτοια Συμφωνία, που έχει ξεκινήσει πριν από τόσο πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σας ευχαριστώ.
Δείτε το σχετικό βίντεο εδώ: