Στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, στην τρίτη συνεδρίαση, τοποθετήθηκε ως ειδική αγορήτρια, η Χαρά Κεφαλίδου βουλευτής Δράμας και τομεάρχης Παιδείας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής στο πλαίσιο της συζήτησης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις».

Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία: 

«Καλό απόγευμα. Παρασκευή και κάνουμε μαραθώνιο σήμερα στη συνεδρίαση, αλλά αξίζει τον κόπο, γιατί έχουμε ένα νομοσχέδιο, το οποίο, επειδή μιλάμε λίγο για νούμερα θέλω να σας πω ότι καθόμουν και σκεφτόμουν ότι έχει 464 άρθρα. Ένα λεπτό να θέλεις να μιλήσεις για το κάθε άρθρο ο κάθε ομιλητής θέλει περίπου 8 ώρες. Άρα, ο κ . Φίλης στη μισή ώρα νομίζω ήταν εξαιρετικά σύντομος. Δεν ξέρω αν θα κάνω κατάχρηση της ανοχής σας, κύριε Πρόεδρε, αλλά θα προσπαθήσω όσο το δυνατόν να μαζέψω τις σκέψεις μου.

Αυτό που ακούσαμε από τους φορείς το πρωί είναι ότι σε τέτοια νομοσχέδια ο διάλογος πρέπει να είναι εξαντλητικός, ο διάλογος πρέπει να είναι θεσμοθετημένος, πρέπει να γίνεται προκειμένου ό,τι έρχεται εδώ να είναι τελικά προϊόν συναινέσεων και συγκλίσεων που για ακόμη μια φορά δεν καταφέραμε να τις πετύχουμε, διότι ο διάλογος είναι προσχηματικός και αυτό φάνηκε.

Από τη χθεσινή συζήτηση επί της αρχής, το ΠΑΣΟΚ τοποθετήθηκε με μεγάλη σαφήνεια, θεωρούμε ότι το νομοσχέδιο όπως έρχεται, παρά τις επιμέρους θετικές προβλέψεις για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων, αρκετές από αυτές ήδη νομοθετημένες και ισχύουσες και εκεί είναι η κωδικοποίηση, στην οποία αναφέρεται η κυρία Κεραμέως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν μεταρρύθμιση, αλλά είναι θα σας έλεγα λόγω του εμβληματικού χαρακτήρα του άρθρου, που αφορά τη διοίκηση των πανεπιστημίων, μια οπισθοδρόμηση και ως προς τον τρόπο και ως προς το μοντέλο διοίκησης των πανεπιστημίων.

Τονίστηκε χθες ότι αυτό το άρθρο είναι αυτό το οποίο τελικά αποτελεί την κορωνίδα του νομοσχεδίου και παρά τις αντιδράσεις που υπήρξαν από όλες τις πλευρές, όχι μόνο του Κοινοβουλίου, αλλά αντιδράσεις από το σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων και των ειδικών στα θέματα αυτά, η Κυβέρνηση δείχνει ότι μέχρι και σήμερα διατηρεί μια άκαμπτη στάση.

Το νομοθέτημα είναι τεράστιο, συνεπώς ο κατ’ άρθρον σχολιασμός πρέπει να περιοριστεί σε κάποια κεφάλαια που ίσως έχουν δημιουργήσει και τις περισσότερες αντιδράσεις και σε κάποιες διατάξεις, τις οποίες εμείς θεωρούμε ότι εξόφθαλμα εντείνουν αντί να θεραπεύουν τα προβλήματα αναξιοκρατίας, αδράνειας, από τα οποία υποφέρει το ελληνικό πανεπιστήμιο, καθώς και ρυθμίσεις που η κυβερνητική προσέγγιση παραγνωρίζει τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα των ΑΕΙ .

Εν συντομία, λοιπόν, θέλω να πω ότι υπάρχουν κάποια αυτονόητα θετικά θέματα που θα έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, εδώ και μια δεκαετία περίπου και δυστυχώς, σκιάζονται από τις προβλέψεις που υπάρχουν στο νομοσχέδιο, για το πώς θα είναι η καθημερινότητα στα πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, η σύνδεση των Πανεπιστημίων με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά και άλλα Διεθνή Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα. Υπάρχει, ήδη. Βέβαια, μπορεί αυτή η διασύνδεση, να ενταθεί και να είναι ακόμη πιο αποτελεσματική.

Για την Έρευνα. Μήπως δεν παράγεται έρευνα αυτή την περίοδο στα ελληνικά Πανεπιστήμια, κυρία Κεραμέως; Και μάλιστα, υπάρχουν και όλοι οι δείκτες, που δείχνουν, ότι ξεπερνά κατά πολύ το μέσο όρο των ευρωπαϊκών στάνταρ στην προσπάθεια που γίνεται από τους Έλληνες ερευνητές.

Φέρνεται, λέτε, διατάξεις, σχετικά με θέσπιση Κέντρου Ψυχολογικής Υποστήριξης φοιτητών και διδασκόντων στα Α.Ε.Ι.. Υπάρχει ήδη. Στο Α.Π.Θ. υπάρχει ήδη από το 1999 και όπου δεν υπάρχει, χρειαζόταν νόμος για να δημιουργηθούν;

Πρακτική άσκηση φοιτητών. Βεβαίως. Άσκηση, όμως, χωρίς επιχορήγηση. Άρα περιορισμένης έκτασης, αφού το κόστος αποζημίωσης των φοιτητών για την διεξαγωγή της πρακτικής άσκησης, βαραίνει κατεξοχήν τους φορείς υποδοχής. Ξέρετε ότι τα Γραφεία Πρακτικής Άσκησης φοιτητών, ήδη λειτουργούν στα Πανεπιστήμια και μάλιστα με χρηματοδότηση που τα τελευταία χρόνια προέρχεται ή από το ΕΣΠΑ ή από τις επιχειρήσεις. Τώρα που υπάρχει η λήξη του ΕΣΠΑ, τι σκέφτεστε να κάνετε;

Πώς θα πληρώνει ο Δήμος τα σχολεία, το πανεπιστήμιο ή τους φοιτητές που θα κάνουν πρακτική άσκηση σε αυτούς;

Γιατί θέλω να σκεφτείτε, ότι όλοι αυτοί οι φορείς, είναι δημόσιοι φορείς και το δημόσιο -τώρα με το νομοσχέδιο- δεν μπορεί να επωμιστεί το κόστος αποζημίωσης, το οποίο ξέρετε ότι βαρύνει τον φορέα.

Πως θα πληρώσει τα Πανεπιστήμια;

Επίσης, θέλω να πω ότι αυτή η πρακτική άσκηση, ήταν ένα σωτήριο εργαλείο, ειδικά για το Πανεπιστημιακό Αρχείο και για το Ιστορικό Αρχείο, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και για το Ιστορικό Αρχείο, διότι όλη αυτή η ταξινόμηση και η ψηφιοποίηση, ουσιαστικά περνούσε μέσα από την πρακτική άσκηση που κάνανε φοιτητές των Τ.Ε.Ι., είτε φοιτούσαν στις Σχολές Βιβλιοθηκονομίας, είτε φοιτούσαν σε Σχολές Πληροφορικής και έδιναν αυτή τη δυνατότητα και αυτή την ανάσα σε αυτούς τους πολύ σημαντικούς φορείς.

Μόνο μία κουβέντα, για τις προβλέψεις, για τα κοινά διπλά πτυχία και την εσωτερική κινητικότητα.

Στην σημερινή εποχή, η ανάγκη διεπιστημονικότητας και κινητικότητας, είναι και προφανής και επιβεβλημένη. Η δυνατότητα αυτή, παρέχεται ήδη στα Πανεπιστήμια μέσω των εσωτερικών Κανονισμών και μέσω των δια-ιδρυματικών Συμφωνιών μεταξύ των Πανεπιστημίων, με βάση τις οποίες λειτουργούν ήδη διεθνείς συνεργασίες με τα Πανεπιστήμια.

Σε ότι αφορά την εσωτερική κινητικότητα των φοιτητών, είναι το άρθρο 77. Μάλλον είναι για τις εντυπώσεις, αφού δεν αναφέρει καθόλου ποιος θα πληρώνει τα έξοδα μετακίνησής τους, εκτός και αν είναι μόνο εξ αποστάσεως, αλλά από την άλλη, πείτε μου, πώς θα γίνονται προπτυχιακές σπουδές, όπου εκεί δεν προβλέπεται η εξ αποστάσεως φοίτηση;

Χρειάζεται, λοιπόν, περαιτέρω διευκρινίσεις γι’ αυτό. Θα απαντήσετε, κυρία Κεραμέως, γι’ αυτό.

Θα ήθελα να πάμε στα Προγράμματα Σπουδών των Α.Ε.Ι.. Η όποια αναμόρφωση οφείλει να γίνει, οφείλει να γίνει οργανωμένα στο πλαίσιο ενός συνολικού σχεδίου όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και της γενικής και της επαγγελματικής.

Για να γίνει αυτό, λοιπόν, απαιτείται να οριστεί για τα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών, η σχέση, πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με την επαγγελματική. Διαφορετικά, δεν καταλαβαίνω, ποιες ανάγκες εξυπηρετούν τα προβλεπόμενα τμήματα σπουδών, λέτε, πρώτου κύκλου Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνολογίας, στο άρθρο 73. Ποια γνωστικά αντικείμενα θα διδάσκονται στις Σχολές αυτές των επτά εξαμήνων και με ποια μελέτη οδηγηθήκαμε στην απόφαση να είναι 7 και όχι οκτώ και όχι έξι;

Και τι επαγγελματικά δικαιώματα θα έχουν αυτοί οι άνθρωποι;

Και τι επίπεδο αντιστοιχίας θα έχουν τα διπλώματα που θα παίρνουν;

Δεύτερο θέμα, Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών. Με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, οι μεταπτυχιακές σπουδές οδηγούνται σε πλήρη ιδιωτικοποίηση. Καλή είναι όλη αυτή η επιχειρηματική σύνδεση, αλλά το Πανεπιστήμιο, δεν είναι μόνο λεφτά και επιχειρήσεις. Τι γίνεται με τις Ανθρωπιστικές Σπουδές; Τι γίνεται με τις τέχνες;

Αν η ερώτηση είναι αν χρειαζόμαστε πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών θα σας πω φυσικά και χρειαζόμαστε και πρέπει να διέπονται από τις ελάχιστες αναγκαίες προϋποθέσεις με σεβασμό στην πανεπιστημιακή αυτοδιοίκηση, αλλά και με δημόσια χρηματοδότησή τους ιδιαίτερα στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Η έντονη αναζήτηση το τελευταίο πολύ μεγάλο διάστημα μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών είχε ως συνέπεια την εμπορευματοποίηση αυτών των προγραμμάτων τουλάχιστον όσα έχουν άμεση επαγγελματική χρησιμότητα και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που το κόστος τους ξεπερνά κατά πολύ το κόστος σε αξιόλογα διεθνή καταξιωμένα πανεπιστήμια σε αντίστοιχα μεταπτυχιακά προγράμματα.

Τρίτο θέμα που θέλω να σχολιάσω είναι η εκλογή μελών ΔΕΠ. Θεωρούμε ότι η διαφάνεια και η αξιοκρατία είναι οι προϋποθέσεις που ισχύουν στην πλειονότητα των περιπτώσεων και πρέπει να περιφρουρούνται από όλους. Οι περισσότερες όμως από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις ως προς τις διαδικασίες θέλω να σας πω ότι ισχύουν, ήδη, στις πανεπιστημιακές σχολές όπως είναι τα μητρώα και οι ηλεκτρονικές κληρώσεις. Αν κάποιοι Πρόεδροι δεν τις τηρούν καταγγείλτε τους και βεβαίως ας προτείνουμε και τρόπους εξάλειψης κάποιων άθλιων πρακτικών. Το νομοσχέδιο με την λεπτομερειακή και αυξημένη απαρίθμηση προσόντων εκλογής εκφράζει -κατά ένα τρόπο και αυτό είναι λυπηρό- την πλήρη αμφισβήτηση της αξιοκρατικής εκλογής των πανεπιστημιακών, με τους οποίους, όμως, συνομιλεί. Άρα, εδώ πρόκειται για μία αποθέωση της υποκρισίας.

Μια κουβέντα για τις νέες κατηγορίες διδασκόντων που προβλέπει το νομοσχέδιο. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η πολυτυπία προσωπικού διδασκόντων ΔΙΠΕ, ΕΤΕΠ  -και τόσοι άλλοι που θα φτιαχτούν στην πορεία- είναι θετική στα πανεπιστήμια όταν η πλειοψηφία των διδασκόντων είναι μέλη ΔΕΠ, αλλά τα τελευταία δέκα ίσως και περισσότερα χρόνια έχουμε αποψίλωση των μελών ΔΕΠ. Έχουμε πολύ μεγάλο έλλειμμα σε ότι αφορά την στελέχωση του προσωπικού των πανεπιστημίων και αυτό δυστυχώς αλλοιώνει τον ακαδημαϊκό χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία ενός τμήματος και μιας σχολής. Επομένως, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να υπάρξουν προκηρύξεις νέων θέσεων.

Έρχομαι στο θέμα της διοίκησης. Πολύς λόγος γίνεται και θα γίνεται, νομίζω και στην Ολομέλεια. Επισκιάζει όλες τις διατάξεις και θέλω να σας πω επειδή κάνετε πάρα πολλές συγκρίσεις με το νόμο Διαμαντοπούλου ότι ο ν.4009/2011 ήταν ένας λιτός νόμος σεβόμενος το πανεπιστημιακό αυτοδιοίκητο. Κάτι το οποίο στο δικό σας νομοσχέδιο δεν το βλέπουμε. Και αυτός ο ν.4009/2011 είχε -με πολύ μεγάλο σεβασμό- εκφραστεί και για τις ειδικότερες αρχές, δηλαδή για τους οργανισμούς και τους εσωτερικούς κανονισμούς των ΑΕΙ. Ενώ, εδώ, στο δικό σας νομοθέτημα ψάχνουμε να βρούμε. Ο οργανισμός είναι στο άρθρο 206 ο εσωτερικός κανονισμός 223, δεδομένου ότι εσείς δεν αντιμετωπίζετε ως μέσα πραγμάτωσης της πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης, αλλά ως συμπλήρωμα της κρατικής λεπτομερειακής ρύθμισης.

Το μεγάλο πρόβλημα στο Κεφάλαιο Β, που είναι και τα όργανα διοίκησης των ΑΕΙ, είναι ότι έχουμε επιφυλάξεις και αντιρρήσεις σε ότι αφορά την ίδρυση και τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου Διοίκησης. Αναφέρθηκα και χθες το μείζον ζήτημα έχει να κάνει με την ανεξαρτησία του Συμβουλίου Διοίκησης. Το Σύστημα Διοίκησης που προτείνετε είναι πρυτανοκεντρικό και είναι χειρότερο από αυτό που υπάρχει σήμερα. Είναι ένα σύστημα που, ήδη, όλοι ξέρουμε ότι θα αποτύχει. Ενώ χρειάζονται θεσμικά αντίβαρα εσείς κάνετε Συμβούλια Διοίκησης που όταν συγχέεται με τα Συμβούλια Ιδρύματος, που φυσικά τα είχατε στο προεκλογικό σας πρόγραμμα γιατί τα είχατε αντιγράψει από τον ν.4009/2011. Άλλο, όμως το ένα άλλο το άλλο. Στα συμβούλια ιδρύματος ο ρόλος τους είναι εποπτικός των διοικήσεων των ΑΕΙ και επιτελικός. Εκεί χαράσσεται ο στρατηγικός σχεδιασμός, ο προσανατολισμός και η φυσιογνωμία του κάθε ιδρύματος.

Τι κοινό και τι σχέση μπορεί να έχει με τις ρυθμίσεις που φέρνετε εσείς στα Συμβούλια Διοίκησης όπου αφενός προβλέπεται ένας σχηματισμός που αφήνει τρύπες στη δημιουργία εξαρτήσεων με τον Πρύτανη που παρεμπιπτόντως είναι ο απόλυτος ρυθμιστής και άρχοντας και αφετέρου αυτά ασκούν κανονικά εκτελεστική εξουσία στα πανεπιστήμια.

Ποιος είναι ο λόγος που οδηγηθήκατε σε μια τέτοια παρέμβαση, ποιο είναι το πρόβλημα το οποίο έχετε εντοπίσει ως Υπουργείο και επιλέγετε ένα διαφορετικό τρόπο διοίκησης των πανεπιστημίων και τους μάνατζερ, έχετε διαπιστώσει προβλήματα κακοδιαχείρισης, έχετε διαπιστώσει έλλειψη διοικητικής ικανότητας;

Πείτε μας, η επιλογή σας, που προβλέπει 11μελές Συμβούλιο Διοίκησης, με έξι εσωτερικά μέλη- ο πρύτανης συμπεριλαμβανομένου σε αυτό- και 5 εξωτερικά μέλη, που θα επιλέγονται από τα εσωτερικά, εσάς δεν σας περνάει από το μυαλό, ότι υπάρχουν υπόνοιες για δυνατότητα μεθόδευσης της όλης διαδικασίας και εν πάση περιπτώσει, τι έχετε διαγνώσει ότι δεν λειτουργεί, γιατί δεν αναζητάτε, ως Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, κοινά αποδεκτές λύσεις που δεν θα αφήνουν κενά αδιαφάνειας και χειραγώγησης του Συμβουλίου;

Εμείς επιμένουμε, ότι δεν είναι ο ρόλος του να ασχολείται με την καθημερινή διοίκηση των ΑΕΙ και γι’ αυτό σας λέμε, ότι είναι καταδικασμένος και να μην λειτουργήσει. Τα Συμβούλια Ιδρύματος, επιμένουμε, ότι πρέπει να έχουν στρατηγικό συμβουλευτικό χαρακτήρα, να συμβάλουν στην αναζήτηση πόρων και στην διεθνοποίηση των πανεπιστημίων. Αυτό, με τις δικές σας ρυθμίσεις, δεν φαίνεται πουθενά να μπορεί να επιτευχθεί.

Και τώρα ό τι αφορά τον πρύτανη και τις αρμοδιότητές του και τον τρόπο εκλογής του, αλλά κυρίως τις υπερεξουσίες του, δεν σας προβληματίζει καν, ότι υπάρχει όλο αυτό το κύμα αντιδράσεων από το σύνολο των Φορέων που ήρθαν και τοποθετήθηκαν σήμερα στην Ακρόαση;

Η εκλογή πρύτανη για εμάς πρέπει να είναι αποτέλεσμα ευρείας συλλογικότητας. Τα Συμβούλια Διοίκησης πρέπει να είναι θεσμικά αντίβαρα στον πρύτανη και να λειτουργούν με βαθμούς ελευθερίας και αυτονομίας, ενισχύοντας τη δημοκρατική λειτουργία. Δυστυχώς, στο νομοσχέδιό σας υπάρχει ταύτιση αυτών των δύο θεσμών, που υπονομεύει- και μάλιστα με θεσμικό τρόπο- το περιεχόμενο διαφάνειας.

Πάμε στα Όργανα της σχολής. Η γενική συνέλευση της σχολής δεν υπάρχει παρά μόνο στις μονοτμηματικές. Στην εξέλιξη των μελών ΔΕΠ, στο άρθρο 147, βλέπουμε και μια υποχώρηση, κυρία Κεραμέως. Τελικά, άλλο φέρατε στη Διαβούλευση, η εισηγητική επιτροπή  εκεί απαρτιζόταν από δύο εξωτερικά μέλη και ένα εσωτερικό, στο νομοσχέδιο που καταθέσατε, διατηρείτε το «μοντέλο Γαβρόγλου», με δύο εσωτερικά μέλη και ένα εξωτερικό. Προφανώς προσπαθείτε να διατηρήσετε ισορροπίες και μπορείτε να μας πείτε, για ποιο λόγο όλη αυτή η οπισθοδρόμηση;

Σχετικά με τους αντιπρυτάνεις, τους κοσμήτορες και τον ρόλο της Συγκλήτου. Πάρα πολλές επιφυλάξεις διατυπώνουμε για τις κατανομές αρμοδιοτήτων μεταξύ Συγκλήτου και Συμβουλίου Διοίκησης, όσο για τους αντιπρυτάνεις και τους κοσμήτορες, θέλουμε να σας πούμε ότι, τα μονομελή Όργανα διοίκησης, θεωρούμε ότι πρέπει να εκλέγονται από το διδακτικό Προσωπικό και είναι απολύτως ανακριβής ο ισχυρισμός της Ηγεσίας του Υπουργείου, ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο, σε ό τι αφορά το σύστημα διοίκησης, ισχύει παντού. Τουλάχιστον σε 13 ευρωπαϊκές χώρες- Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία- ο πρύτανης εκλέγεται από τα μέλη ΔΕΠ ή από ένα ευρύ Σώμα εκλεκτόρων μελών της Ακαδημαϊκής Κοινότητας.

Και εγώ θέλω να σας θέσω και έναν ευρύτερο προβληματισμό. Αφού η διοίκηση του κράτους ασκείται αποκεντρωτικά, γιατί η διοίκηση ενός τόσο κορυφαίου θεσμού του κράτους, πρέπει να οργανώνεται και να ασκείται τόσο συγκεντρωτικά, όταν μάλιστα η Ανώτατη Εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από τα ιδρύματα τα οποία είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση;

Για να γλιτώσω λίγο χρόνο, θα πάω κατευθείαν στο θέμα που αφορά την ακαδημαϊκή αναγνώριση και το ΔΟΑΤΑΠ. Εδώ στο άρθρο 300 θεωρούμε, ότι θα δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα με την απόδοση ακαδημαϊκής ισοδυναμίας με πτυχία τριετούς φοίτησης, όταν ιδιαίτερα αυτά πρέπει να αντιστοιχηθούν με πτυχία που είναι Integrated Master, δηλαδή τα πτυχία των Πολυτεχνείων και δεν υπάρχει πλέον τίτλος προπτυχιακών σπουδών.

 Έγινε πολύς λόγος για τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες αλλά νομίζω ότι αξίζει μια αναφορά γιατί οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες έχουν διανύσει μακρύ δρόμο μετατρέποντας τις αποθήκες που παρέλαβαν πριν κάποιες δεκαετίες σε σύγχρονες βιβλιοθήκες και κέντρα πληροφόρησης. Έχω την εντύπωση ότι οφείλουμε να ακούσουμε με μεγαλύτερη ευαισθησία τα θέματα που βάζουν.

Θέλω λίγο να μιλήσω για το ολοήμερο σχολείο και τις διατάξεις τις οποίες φέρνετε. Ανακοινώσατε πρόσφατα, κυρία Υπουργέ, μαζί με τον Πρωθυπουργό, την αύξηση παραμονής των μαθητών στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό για τα μισά περίπου σχολεία της χώρας, ότι θα φτάσει μέχρι τις 17.30 και ίσως επεκταθεί και μέχρι τις 18.00, χωρίς όμως να υπάρχει εξειδίκευση για το περιεχόμενο των ωρολογίων προγραμμάτων και για τον τρόπο λειτουργίας του σχολείου. Και επειδή η εκπαιδευτική πολιτική είναι καθοριστική για το μέλλον των παιδιών και των οικογενειών τους, εσείς, σας λέω για ακόμη μια φορά, δεν μπορείτε να σχεδιάζετε με το βλέμμα στραμμένο μόνο στις εκλογές. Ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός του νέου σχολικού έτους 2022 -2023 πρέπει να είναι συγκεκριμένος και να έχει αποσαφηνίσει ποια ωρολόγια προγράμματα θα εφαρμοστούν, πόσοι και ποιες ειδικότητες εκπαιδευτικών θα απασχοληθούν.

Σας έχω καταθέσει στις 6 Ιουνίου, νομίζω, ερώτηση η οποία ακόμη δεν έχει απαντηθεί, γι΄ αυτό θα σας επαναλάβω κάποια ερωτήματα. Γιατί δεν έχετε επαναφέρει το πετυχημένο και αξιολογημένο ολοήμερο δημοτικό σχολείο με πρόγραμμα, το περίφημο ΕΑΕΠ;  Ποιος επιστημονικός φορέας εισηγήθηκε την επέκταση της λειτουργίας του ολοήμερου νηπιαγωγείου και δημοτικού σχολείου και με ποιο ωρολόγιο πρόγραμμα σπουδών; Σκέφτεστε να επαναφέρετε εκτός από το ολοήμερο και την υποχρεωτική λειτουργία του πρωινού προγράμματος για όλους τους μαθητές στις 14.00; Σήμερα ξέρετε ότι  το σχολείο τελειώνει στις 13.15. Θα προβλέψετε να υπάρχουν συγκεκριμένα προγράμματα στο απογευματινό πρόγραμμα προαιρετικής παραμονής που είναι από τις 14.00 μέχρι τις 17.30;  Σε αυτά τα διευρυμένα ωραρίου προγράμματα θα επαναφέρετε τον θεσμό του υπεύθυνου ολοήμερου και τη δημιουργία αντίστοιχων οργανικών θέσεων εκπαιδευτικών; Και φυσικά έχετε κάνει κοστολόγηση για τη λειτουργία του προγράμματος και έχετε σκεφτεί ποιες θα είναι οι πηγές χρηματοδότησης του;

 Έχω πάρα πολλά να πω αλλά κλείνω με κάποιες παρατηρήσεις και με μία επισήμανση. Οι παρατηρήσεις μου έχουν να κάνουν με το ότι νομίζω ότι πρέπει να υιοθετήσουμε την άποψη του ΓΕΩΤΕΕ για το ζήτημα του άρθρου 296 παράγραφος 8 και να παραμείνουν αυτοτελή τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου όπως είναι και σήμερα που είναι το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών και το Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Αγροκτήματος Πανεπιστημίου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Θα κάνω ένα πολύ μικρό σχόλιο για τη διδακτική επάρκεια. Το θέμα δεν είναι ούτε απλό ούτε θεωρώ ότι έχει υπάρξει διάλογος και προτάσεις από τους καθ΄ ύλην αρμόδιους φορείς. Θα μου πείτε, το είχατε φέρει και εσείς. Θεωρώ ότι σήμερα με την ευκαιρία που μπαίνει ξανά στο διάλογο είναι μια καλή ευκαιρία να μη βιαστούμε να το προσπεράσουμε και να το ψηφίσουμε. Ας το κρατήσουμε να το σκεφτούμε και να το μελετήσουμε. Ένας επιπλέον χρόνος στα πτυχία φυσικών, μαθηματικών, χημικών είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να το πάρει κανείς τόσο αψήφιστα και τόσο εύκολα να το αποφασίσει.

Η επισήμανση έχει να κάνει με αυτό που θεωρώ χρέος μου να υποστηρίξω την Ελληνική Εταιρεία Γυναικών Πανεπιστημιακών. Το νομοσχέδιο υπολείπεται του διεθνούς ευρωπαϊκού και εθνικού κεκτημένου όχι μόνο για την ισότητα των φύλων αλλά και για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών ως μορφής έμφυλης βίας και διάκριση λόγω φύλου. Μάλιστα ξέρετε ότι οι πολιτικές αυτές αποτελούν υποχρεωτικά κριτήρια επιλεξιμότητας των χρηματοδοτήσεων του Horizon Europe από το 2022, καθώς, αν δεν προχωρήσουμε στην υιοθέτηση αυτών των πολιτικών, κινδυνεύουν να χαθούν αυτές οι χρηματοδοτήσεις. Τέλος, δεν είναι μόνο η χρηματοδότηση αλλά είναι και η προσπάθεια που κάνει το ελληνικό πανεπιστήμιο να έρθει και να συντονιστεί με τα μεγάλα διεθνή ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

Κλείνοντας λέω ότι εμείς ως ΠΑΣΟΚ, ως Κίνημα Αλλαγής, έχουμε το θάρρος να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Όπου συμφωνούμε με γενναιότητα θα στηρίξουμε το νομοσχέδιο, αλλά όπου θεωρούμε ότι υπάρχουν λάθη στις επιμέρους διατάξεις θα προσπαθήσουμε να καταθέσουμε τις προτάσεις μας. Μία τέτοια πρόταση θα την καταθέσουμε, όχι σε επίπεδο σχεδίου νόμου, σε ό,τι αφορά στη διοίκηση των πανεπιστημίων.

Θεωρούμε ότι τα περισσότερα από όσα συζητάμε σήμερα εδώ έχουν προβλεφθεί από το νόμο 4009/2011, η σκιά όμως που ρίχνει αυτό το διάτρητο διοικητικό μοντέλο είναι πολύ μεγάλη και εκμηδενίζει κάθε θετικό στοιχείο της νομοθετικής σας πρωτοβουλίας και αυτό είναι κρίμα.

Και επειδή κάθε πράγμα «βρωμάει από το κεφάλι», το ίδιο γίνεται και στη διοίκηση ενός οργανισμού και στα πανεπιστήμια, που είναι ακόμη πιο ουσιώδης ο ρόλος που έχουν, γιατί εκεί φοιτούν οι νέοι άνθρωποι, τους οποίους έτσι κι αλλιώς τα πανεπιστήμιά μας φροντίζουν σε μεγάλο βαθμό να διαμορφώσουν τις προσωπικότητές τους, θέλω να σας απαντήσω ότι αυτό το επιχείρημα που άκουσα ότι ο τρόπος και το μοντέλο διοίκησης δεν αφορά παρά 500 πανεπιστημιακούς, δεν αφορά μόνο τους 500 πανεπιστημιακούς. Επειδή διαπνέει όλες τις δραστηριότητες του πανεπιστημίου, σας λέω ότι αφορά όλη την πανεπιστημιακή κοινότητα και τους 600.000 περίπου φοιτητές, τελικά αφορά όλη την ελληνική κοινωνία, αφού αφορά τη χώρα και την ανάπτυξή της.

Επειδή το «ψάρι βρωμάει από το κεφάλι», η κεφαλή των ΑΕΙ δεν λειτουργεί σωστά. Τα αποτελέσματα της κακοδιοίκησης, της αδιαφάνειας, της έλλειψης λογοδοσίας, της συμπύκνωσης υπερεξουσιών σε ένα πρόσωπο τα βρίσκει κάθε φορά μπροστά της η χώρα, κάθε φορά μπροστά της η όποια προσπάθεια κάνει η όποια Υπουργός Παιδείας και η όποια κυβέρνηση.

Επιτέλους, κάτι δεν θα έπρεπε να έχουμε μάθει τόσα χρόνια; Δεν συμφωνείτε σ’ αυτό;».

Δείτε το σχετικό βίντεο: