.“Κυρίες και κύριοι,

Η νέα ακαδημαϊκή χρονιά δεν αργεί. Τα προβλήματα της εδώ και ενάμιση χρόνο αποκλειστικά εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και οι αρρυθμίες που προκλήθηκαν είναι φανερές και στην Γ βάθμια εκπαίδευση.

Σύγχρονα, λειτουργικά πανεπιστήμια είναι κατ’ αρχήν τα ανοιχτά πανεπιστήμια. Κι όσο χρήσιμη είναι η τηλεκπαίδευση άλλο τόσο ανεπαρκής και προβληματική αποδείχθηκε ως υποκατάστατο της ζωντανής διδασκαλίας.

Είναι Ιούλιος και τα περιθώρια, για την ασφαλή πλήρη επαναλειτουργία των πανεπιστημίων είναι ασφυκτικά. Στις ΗΠΑ, από το φθινόπωρο, πολλά από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα καθιστούν υποχρεωτικό τον εμβολιασμό των φοιτητών ως μέτρο για την ασφαλή λειτουργία τους.

Ο διχασμός της αμερικανικής επικράτειας και σε αυτό το θέμα, είναι ήδη φανερός από τις πρώτες μηνύσεις κατά πανεπιστημίων για παραβίαση των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους, όπως της Ιντιάνα έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους.

Οι προκλήσεις, που θα κληθούμε να απαντήσουμε άμεσα υγειονομικές και μη, αφορούν το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας διοίκηση, καθηγητές και φοιτητές. Ο χρόνος κυλά (και όσο οι ρυθμοί εμβολιασμού επιβραδύνονται) οι απαιτήσεις γίνονται ακόμη πιο μεγάλες.

Στον αγώνα για ανοιχτά πανεπιστήμια καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι διοικήσεις τους. Δηλαδή εσείς.

Η επιβολή εμβολιασμού δεν είναι λύση. Θα φέρει ακόμη περισσότερη ένταση στο ήδη τεταμένο κλίμα και οι αναμενόμενες αντιδράσεις που ψάχνουν αφορμή για πυροδότηση γενικευμένων επεισοδίων στα ΑΕΙ, θα καταφέρουν αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε. Άλλο ένα 6μηνο με κλειστά πανεπιστήμια. Την ίδια ώρα, το ροκάνισμα του χρόνου με το πρόσχημα της θερινής ραστώνης, με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα. Κλειστά πανεπιστήμια.

Τι κάνουμε; H απάντηση είναι στα χέρια σας. Ήδη το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με επιστολή που έστειλε στους φοιτητές του τους καλεί με αίσθημα ατομικής και συλλογικής ευθύνης να συνεισφέρουν στην κοινή προσπάθεια για εξομάλυνση της ακαδημαϊκής λειτουργίας υπό ασφαλείς συνθήκες εμβολιαζόμενοι.

Είναι βέβαιο ότι αντιδράσεις θα υπάρξουν. Είναι όμως επίσης βέβαιο ότι η συνεργασία των πανεπιστημίων η συντονισμένη και επίμονη δράση των πρυτανικών αρχών, η διαρκής επικοινωνία της ανάγκης εμβολιασμού, από την ηγεσία των ΑΕΙ θα δώσει τον τόνο της επόμενη ακαδημαϊκής χρονιάς, που οι φοιτητές, οι οικογένειες, η κοινωνία και η χώρα δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει.

Πέρα από το κατεπείγον ζήτημα της ασφαλούς λειτουργίας των ΑΕΙ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ζωτικής σημασίας θέματα παραμένουν ανοιχτά και άλυτα παρά τις πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης.

Θέματα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Η βασική πρωτοβουλία που πήρε η Κυβέρνηση είναι η ελάχιστη βάση εισαγωγής.

Πριν δώσει απαντήσεις στο:

· Τι περιμένουμε από αυτό το μέτρο;

· Τι μπορεί να προσφέρει το πανεπιστήμιο στους φοιτητές του μέσω της θεσμοθέτησής του;

· Μπορεί το πανεπιστήμιο όπως λειτουργεί σήμερα να συνδεθεί με το νέο αναπτυξιακό και παραγωγικό μοντέλο που χρειάζεται η χώρα;

· Αν για παράδειγμα συνεχίσουμε να διατηρούμε 25 τμήματα λογιστικής η αγορά μπορεί να απορροφήσει τους αποφοίτους;

· Και κατά πόσο η θεσμοθέτηση της βάσης εισαγωγής όπως ψηφίστηκε θα συντελέσει από μόνη της σε ποιοτικότερα πανεπιστήμια;

· Τι απαιτείται για να συνδεθεί η εκπαίδευση με την αγορά εργασίας;

Λέμε ότι η χώρα χρειάζεται αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη της. Αυτό, και πρέπει να έχουμε την τόλμη να το λέμε, σημαίνει:

· κλείσιμο κάποιων τμημάτων,

· συγχώνευση άλλων,

· δημιουργία τεχνολογικών ιδρυμάτων.

Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Αυτό δεν γίνεται χωρίς δυσαρεστημένους, δεν γίνεται χωρίς σχέδιο, δεν γίνεται με αυτορρύθμιση εκ του πλαγίου μέσω της βάσης εισαγωγής και τις προτιμήσεις των υποψηφίων – οι οποίοι δυστυχώς έχουν συνηθίσει να επιλέγουν το αυριανό τους επάγγελμα ζωής, ανάλογα με τη χιλιομετρική απόσταση από την πόλη που μεγάλωσαν. Δεν γίνεται επίσης με μπαλώματα και αποσπασματικές ρυθμίσεις που νομοθετούμε.

Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας στο άγχος της εκπλήρωσης των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησής, μέχρι σήμερα έχει αναλωθεί σε ηχηρές ανακοινώσεις και νομοθετικές πρωτοβουλίες εντυπωσιασμού χωρίς κανένα βάθος σχεδιασμού.

· Αντί να αποφασίσουμε πρώτα «Πόσα Πανεπιστήμια» και «Ποιες σχολές» θα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν μέσα από ένα σύστημα αξιολόγησης και σύνδεσης με έναν αναπτυξιακό σχεδιασμό, συζητάμε για το ποσοστό [αν θέλετε τη βάση;] εισαγωγής στα ΑΕΙ.

Πόσες Σχολές και Τμήματα Τεχνολογικής Κατεύθυνσης έχει η χώρα μας; Πόσα χρειάζεται;

· Αντί να συζητάμε για τη σωστή και αποτελεσματική κατανομή των Τμημάτων, όταν έχουμε δεκάδες τμήματα με το ίδιο αντικείμενο ξεκινάμε αντίστροφα.

· Αντί τα Πανεπιστήμιά μας να αποκτήσουν επιτέλους μακρόπνοο Προγραμματισμό σε συνδυασμό με ένα Εθνικό Σχεδιασμό για την εκπαίδευση, σπαταλάμε πολύτιμο χρόνο με βραχύβιες νομοθετικές αλλαγές.

· Αντί να καταθέσει το Υπουργείο μια συνολική πολιτική για την εκπαίδευση στο Λύκειο, Γενικό, Επαγγελματικό και την Κατάρτιση, «σαλαμοποίησε» τη ρύθμιση ξεχωρίζοντας το ΓΕΛ από το ΕΠΑΛ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι ότι ακόμη και μετά τα μεγαλεπήβολα νομοθετήματα της κυβέρνησης κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς αξία έχει ένα πτυχίο πχ από το Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού, του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου, ή το πτυχίο γεωπολιτικής από το πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τι δουλειά θα κάνουν οι απόφοιτοι, από ποιες επιχειρήσεις/ φορείς θα απορροφηθούν, πόσους χρειάζεται η χώρα ή έστω πόσους αντέχει;

Αυτά είναι θέματα που πρέπει να λέγονται ξεκάθαρα στα νέα παιδιά πριν μπουν στη διαδικασία να επιλέξουν το μέλλον τους. Το κάνουμε; ΟΧΙ. Το καλλιεργούμε έστω έμμεσα; ΟΧΙ. Πώς περιμένουμε την αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη δια μαγείας ή ως δώρο εξ ουρανού;

Εδώ θεωρώ πως και η ηγεσία των πανεπιστημίων έχει πολλή δουλειά να κάνει, πιέζοντας την πολιτεία κάνοντας πραγματική χρήση του Αυτοδιοίκητου που απολαμβάνει από το Σύνταγμα. Επιτέλους οφείλετε να δώσετε το στίγμα σας τι φοιτητές θέλετε να έχετε.

Η ποιότητα σπουδών στα ΑΕΙ είναι συνυφασμένη με την ποιότητα των φοιτητών που έχει. Συνεπώς συναρτάται από τον τρόπο εισαγωγής των υποψηφίων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Άρα αναπόδραστα η ριζική μεταρρύθμιση του Λυκείου αποτελεί προϋπόθεση, για την επίλυση μεταξύ άλλων και του θέματος της ποιότητας των πανεπιστημιακών σπουδών.

Έχουμε υποστηρίξει τη θεσμοθέτηση Εθνικού Απολυτηρίου Λυκείου (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) με χρήση τράπεζας θεμάτων για την ενιαία αξιολόγηση των μαθητών, ως προαπαιτούμενο για την πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Το μέτρο θεσμοθέτησης βάσης εισαγωγής στα ΑΕΙ είναι αναγκαίο όχι όμως ως όχημα για να κλείσουν Πανεπιστημιακά Τμήματα, αλλά γιατί είναι σπάταλο, αχρείαστο και απαράδεκτο, η ίδια η Πολιτεία να εμπαίζει τους νέους, την ελληνική οικογένεια, την ακαδημαϊκή κοινότητα, τον φορολογούμενο με πτυχία που δεν έχουν αντίκρισμα στην οικονομία, την εργασία ούτε καν στην ίδια την μόρφωση.

Τα Πανεπιστήμιά μας, παρόλα τα προβλήματά τους, σε γενικές γραμμές, βελτιώνουν τη θέση τους στις διεθνείς κατατάξεις και πολλά τμήματα αποτελούν σημαντικά κέντρα αριστείας και έρευνας.

Όμως χρειάζεται σοβαρή δουλειά για βελτίωση της γενικής εικόνας της ανώτατης εκπαίδευσης που παρέχεται από το δημόσιο πανεπιστήμιο. Όσο αυτή η δουλειά δεν γίνεται θα βρίσκει χώρο, η εκάστοτε Υπουργός να απονέμει επαγγελματικά δικαιώματα σε αποφοίτους αναξιολόγητων κολλεγίων, όχι μόνο σε αυτούς που φοιτούν τώρα αλλά και αναδρομικά σε προ δεκαπενταετίας σπουδαστές που πιθανότατα έχουν ξεχάσει κι αυτά που έμαθαν κάποτε.

Ο ελέφαντας δεν κρύβεται μέσα σε ένα δωμάτιο. Όλα τα κόμματα έχουμε παίξει με την ισοπέδωση των μαθησιακών απαιτήσεων και προσόντων. Κι όλοι βλέπουμε το αποκαρδιωτικό αποτέλεσμα σήμερα, ακόμη κι αυτοί που κάνουν πως δεν το βλέπουν.

Επι προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ βέβαια η πολιτεία το τερμάτισε με την αυτόματα μετατροπή Τμημάτων ΤΕΙ σε πανεπιστημιακά. Τι καταφέραμε; Ενταφιάσαμε την τεχνολογική εκπαίδευση για να χαϊδέψουμε ψηφοφόρους, φοιτητές, γονείς , ακαδημαϊκή κοινότητα.

Σήμερα με κύριο χρηματοδοτικό μέσον για την ανασυγκρότησή του πανεπιστημίου το Ταμείο Ανάκαμψης, (που συνιστά και τη μόνη ευκαιρία να υλοποιηθεί μία στρατηγική παραγωγικής ανασυγκρότησης και μεγάλων επενδύσεων), οι θεσμοί που πρέπει να κινητοποιηθούν άμεσα και να αξιοποιηθούν προς την κατεύθυνση αυτή είναι η αποτελεσματική κατάρτιση που θα παρέχουν τα ΑΕΙ και ο μαθησιακός αναπροσανατολισμός τους. Αυτό πρώτα από την πολιτεία είναι δική σας δουλειά και ευθύνη.

Η χρηματοδότηση μπορεί να βελτιώσει τα πράγματα, με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν έτοιμες δομές αξιοποίησης των πόρων. Και ρωτώ είναι έτοιμα τα πανεπιστήμια; Από εσάς εξαρτάται. Οι εποχές που έρεε χρήμα χωρίς λογοδοσία που πάει και η τελευταία δεκάρα και τα κινητά τελευταίας τεχνολογίας γινόντουσαν δωράκια για εκλεκτές και εκλεκτούς ή κλιματιστικά για εξοχικά ορισμένων έχει περάσει ευτυχώς ανεπιστρεπτί.

Χρειαζόμαστε καλά πανεπιστήμια και εσείς ξέρετε πως γίνεται αυτό.

Ένα καλό πανεπιστήμιο με 10 εκατομμύρια επιχορήγηση θα κάνει θαύματα, ένα πανεπιστήμιο φάντασμα στα χαρτιά με 5 μέλη ΔΕΠ και καμία 50ρια φοιτητές που δεν πατάνε ποτέ δεν θα ξέρει καν τι να τα κάνει, πιθανότατα να προκηρύξει καμιά 10ρια θέσεις διδασκόντων και καμία 50ριά διοικητικών για να βολευτούν ημέτεροι. Έργο πάντως από αυτό που χρειαζόμαστε δεν θα παράξει.

Τα πανεπιστήμια, όπως προ ημερών είπε ο καθηγητής Ν. Χριστοδουλάκης πρέπει να είναι: Μαζικά, ελεύθερα, δύσκολα. Δεν είναι ο ρόλος τους να αποτελούν κυψέλες 10 ετούς λούφας και καθυστέρησης αντιμετώπισης του φάσματος της ανεργίας. Αν θέλουμε να βοηθήσουμε τους αυριανούς πολίτες και τη χώρα να ξεφύγει από τη μιζέρια.

Tα πανεπιστήμια χρειάζονται ελευθερία από μπαχαλάκηδες, από επαγγελματίες ινστρούκτορες και από αστυνομικούς. Γίνεται;

Γίνεται με αμφιθέατρα γεμάτα φοιτητές και καθηγητές.

Γίνεται και κυρίως περνά μέσα από την εγκαθίδρυση μιας νέας καθημερινότητας που σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από την ακαδημαϊκή κοινότητα και την ηγεσία της δηλαδή από εσάς.

Η ανασύσταση του φοιτητικού χώρου έχει να κάνει με τον προγραμματισμό των σχολών, την εντατικοποίηση των σπουδών που επιβάλλεται από την ποιότητα των σπουδών και του μαθήματος, από την πραγματική διαρκή παρουσία του εκπαιδευτικού προσωπικού.

Η λούφα και η αδιαφορία είναι μεταδοτική και ανατροφοδοτούμενη.

Όσο υποστηρίζεται από μέρος της φοιτητιώσας νεολαίας που έχει πάψει να είναι νεολαία από δεκαετίας, άλλο τόσο διαχέεται στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Δεν έχει και πολύ σημασία να πούμε από που ξεκίνησε η εγκατεστημένη νοοτροπία. Είναι σαν τη συζήτηση αν το αβγό έκανε την κότα ή η κότα το αβγό. Σημασία έχει ότι αυτό μπορεί και πρέπει να αλλάξει και η αλλαγή ξεκινά από την νοοτροπία που καλλιεργεί το ίδιο το δημόσιο πανεπιστήμιο. Το πανεπιστήμιο όμως πρωτίστως είστε Εσείς.

Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας”